در ادامه مبحث CypCut2000 به بخش Layerها میرسیم. مهمترین قسمت دستگاه است که پروفایلهای برش در اینجا تعیین میشوند. رنگهایی که کنار صفحه قرار دارند را میتوانید به کارها بدهید و لایههای مختلف را تعیین کنید.
برای هر لایه میتوانید شرایط مختلفی را در نظر بگیرید. سرعت، قدرت متفاوت، نوع گاز متفاوت و دیگر پارامترهای خاص.
آموزش مبحث layer در نرم افزار CypCut: گزینه Layer
در اینجا میتوانید به لایه، رنگ را اضافه کنید و با انتخاب گزینه Layer از اینجا وارد قسمت تنظیمات لایهها بشوید.
همانطور که میبینید به ترتیب از بالا گزینه اول Cut Speed است که سرعت برش را تعیین میکند.
آموزش مبحث layer در نرم افزار CypCut: گزینه Lift Height
گزینه دوم Lift Height است برای زمانی که هد دستگاه پس از اتمام کار در یک بخش، بلند شود به قسمت بعدی برود. معمولا این بخش با توجه به ضخامت کار تعیین میشود و کارهای با ضخامت بالاتر نیاز است که عدد مناسب به خود را داشته باشند که بعد از برش، قطعه با نوک هِد برخورد نکند.

آموزش مبحث layer در نرم افزار CypCut: گزینه Cut Height
گزینه بعدی Cut Height است که نباید با مورد قبلی اشتباه گرفته شود. این بخش مرتبط با فاصله نوک نازل با قطعه کار است. همانطور که میدانید ما سیستم Live Focus High Frequency بر روی دستگاه برش لیزر فلزات داریم که فاصله نوک نازل با قطعه کار را تشخیص میدهد. با توجه به نوع ضخامتهای برش شما باید Cut Height را تنظیم کنید.
چند نکته را در اینجا یادآور میشویم که بتوانید خودتان بر روی پروفایلها کارکنید. پروفایلهایی که در اختیار شما قرار میگیرد یا در موقع نصب در اختیار شما قرار میگیرد نزدیک به ۸۰ درصد کار را انجام میدهد. با توجه به نوع ورقی (ایرانی، خارجی، وارداتی، روسی و…) که برش میخورد، امکان تغییر پروفایلها وجود دارد و بر روی پارامترهای برش و کیفیت آن تاثیرگذار هستند. حتی تعویض کپسولهای اکسیژن نیز بر روی این مورد تاثیرگذار هستند. دقت داشته باشید که کپسولهای استفادهشده باید خلوص ۹۸ درصد به بالا داشته باشند. همانطور که گفته شد سعی میشود مباحث باز شوند تا متوجه بشوید هرکدام از این پارامترها چه تاثیری برروی قسمتهای مختلف کار دارند.
Cut Height فاصله نوک نازل با کار است و بهطورکلی میتوان گفت این فاصله از حوالی ۰.۳ تا ۰.۵ شروع میشود و تا حوالی ۱.۵ میتواند تنظیم شود. در برشهای اکسیژن هر چه ورق نازکتر باشد Cut Height کمتر و هر چه ورق ضخیمتر باشد Cut Height بیشتر خواهد بود. در برشهای نیتروژن Cut Height پایینتر و زیر یک است (حوالی ۰.۵ تا ۰.۸) و بسته به نوع کار تعیین میشود.
Cut Gas نوع گازی است که برای برش استفاده میشود. برای برش ورق آهن از ۱.۵ میلیمتر (خود ۱.۵ شامل نمیشود) به بالا حتما باید از گاز اکسیژن و از خود ضخامت ۱.۵ میلیمتر به پایین از گاز نیتروژن استفاده شود. چرا که برشها در ضخامتهای نازک باعث ایجاد سوختگی میشوند.
آموزش مبحث layer در نرم افزار CypCut: گزینه Cut Pressure
گزینه بعدی مربوط به تنظیم فشار یا Cut Pressure است که تنها فشار اکسیژن را تنظیم میکند چرا که در نیتروژن فشار بسیار بالایی وجود دارد که قابل تنظیم نیست. این بخش برعکس Cut Height است بهطوریکه هر مقدار که ضخامت نازکتر باشد، فشار هوا بیشتر و هر مقدار که ضخامت ورق کمتر میشود فشار کمتر خواهد بود. اگر فشار را زیاد تنظیم کنید لبههای کار به اصطلاح رِنجهرِنجه شود و مذاب برش خورده از زیر قطعه کار نفوذ کند و سرریزشید.

آموزش مبحث layer در نرم افزار CypCut: گزینه Cut Current
گزینه بعدی Cut Current است که مرتبط با جریان برش است و معمولا بر روی ۱۰۰ تنظیم میشود. اگر عدد کمتری تنظیم شود مستقیما از توان پاور و سورس لیزر کم میشود.
آموزش مبحث layer در نرم افزار CypCut: گزینه Cut Power
گزینه بعدی Cut Power درصدی است که بر روی Cut Current اعمال میشود. یعنی اگر Cut Current بر روی ۹۰ باشد، Cut Power نود درصد از نود درصد توان اختصاصدادهشده به لیزر خواهد بود. به این صورت که اگر مولد شما ۱۰۰۰ وات باشد با Cut Current تنظیمشده بر روی ۹۰ درصد شما ۹۰۰ وات توان خواهید داشت و وقتی Cut Power نیز بر روی ۹۰ درصد باشد ۹۰ درصد از ۹۰۰ وات استفاده خواهد شد.
آموزش مبحث layer در نرم افزار CypCut: گزینه Cut Frequency
Cut Frequency بین ۵۰۰۰ تا ۸۰۰۰ جابهجا میشود و معمولا بر روی عدد ۵۰۰۰ به صورت ثابت میگذاریم و نیازی به تغییر ندارد.
Beam Size مربوط به دستگاه برش لیزری است که هِدهای خاص دارند. بر روی هدهای فعلی و دستگاههای فایبر که این آموزش مرتبط با آنها است این گزینه فعال نیست.

آموزش مبحث layer در نرم افزار CypCut: گزینه Cut Focus
Cut Focus مربوط به نقطه فوکس لنز بر روی قطعه کار است. به طور کلی فوکس در ورقهای آهن معمولا در جان ورق در نظر گرفته میشود و به سمت مثبت خواهد بود. در ورقهایی که با نیتروژن برش میخورد و ورق استیل منفی در نظر گرفته میشود. دقت داشته باشید زمانی که با نیتروژن کار میشود بر روی اعداد مثبت برش نخواهیم زد. Cut Focus در اصل ارتفاع لنز با قطعه کار را تعیین میکند. اگر شما این بخش را برروی عدد خاصی تنظیم کنید و Cut Height را نیز تغییر دهید قطعا میزان Cut Focus نیز برهم میخورد چرا که Cut Height باعث تغییر در فاصله نوک هِد میشود و با تغییر Cut Focus که فاصله لنز تا قطعه کار را تغییر میدهد فاصله قبلی برهم میخورد.
آموزش مبحث layer در نرم افزار CypCut: گزینه Delay Time
Delay Time مرتبط با توقف هد در موقعیت موردنظر است که لیزر شلیک کند تا عمل Piercing انجام شود و پس از آن شروع به حرکت کند. برای ورقهای نازک (عموما تا ۳ میلیمتر) معمولا عددی بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ در نظر گرفته میشود و از ۳ میلیمتر به بالا وارد فاز Piercing حرفهای میشود.
Laser Off Delay هم مربوط به قرارگیری هِد در بالای کار و تخلیه گاز بدون انجام برش است که معمولا از آن استفاده نمیکنیم.
آموزش مبحث layer در نرم افزار CypCut: گزینه Dynamic Power
در قسمت بعدی نمودار Dynamic Power یا Dynamic Frequency Adjust را داریم که Frequency Adjust برای فلزهایی که داخل ایران استفاده میشود مثل استیل، آلومینیوم و آهن خیلی کارایی بالایی در این توانها ندارد و معمولا Dynamic Power را میتوان استفاده کرد. Dynamic Power به شما کمک میکند که بتوانید در زمانهایی که در Corner سرعت پایین میآید، پاور را کم کنید که کار دچار سوختگی نشود. معمولا این موارد را ما در پروفایلهایی که میسازیم به شما تحویل میدهیم و نیازی به ساختن نمودار نخواهید داشت؛ ولی به طور کلی در جریان نحوه عملکرد این نمودار باشید. این نمودار میتواند به صورت داینامیک و قدرمطلق نمایش داده شود.
دو گزینه در اینجا مربوط به Leadها است (آموزش مباحث scale و lead در نرم افزار cypcut) که میتوانیم سرعت لید را از اینجا کم و زیاد کنیم.
آموزش مبحث layer در نرم افزار CypCut: گزینه Evaporation Film
در قسمتهای بالا چند گزینه داریم که به شکل خلاصه تنها یکی را مطرح میکنیم. با فعالکردن گزینه Evaporation Film یک صفحه دیگری باز میشود. زمانی که استیل با روکش از قسمت رویی بریده میشود و مانع از فوکس مناسب و پلیسه کردن کار میشود، با تعیین فاصلهای هد را از روی قطعه کار با سرعت بالا عبور دهید و پلاستیک روی فیلم استیل را برش بزنید و سپس برش اصلی را انجام دهید. با فعالکردن این قسمت مثل قسمتهای دیگر میتوانید Cut Speed، Lift Height، Cut Height، Cut Gas و Cut Pressure را تنظیم کنید و در حدی باید در نظر گرفته شود که فیلم نسوزد، پاره نشود و روی کار نچسبد. به شکل اتوماتیک قبل از هر برش این کاتفیلم اجرا میشود و سپس برش اصلی انجام میشود.
آموزش مبحث layer در نرم افزار CypCut: گزینه Pierce
در نرم افزار CypCut (آموزش نرم افزار CypCut) سربرگ بعدی Pierce است که یکی از مهمترین قسمتها خواهد بود. در CypCut2000 سه استیج Pierce داریم. توجه داشته باشید که Pierce برای ضخامتهای بالا استفاده میشود. برای برش آهن با ضخامت بالا Pierce خیلی مهم است و اگر درست انجام نشود باعث عدم فرورفتن لیزر داخل کار میشود یا باعث بالا بودن پلیسه ایجادشده میشود و در هنگام شروع کار باعث ازدسترفتن Cut Height درست میشود که طبیعتا با خرابشدن مراحل ابتدایی برش نتیجه مطلوبی از برشکاری نخواهیم گرفت.
Pierce را سه استیج میدهیم چرا که زمانی که میخواهید یک آهن ضخیم را برش دهید نمیتوانید با توان بالایی به برشکاری شروع کنید؛ چون مذابها شبیه آتشفشان به سمت بالا و روی کار برمیگردند که پس از تمیزکاری یک مخروط از آن به جا خواهد ماند؛ بنابراین زمانی که فلز آهن یا کربن استیل را بخواهید برش بزنید، سعی کنید در مرحله یک با توان پایینتری کار را شروع کرده و در مرحلههای بعدی توان را بالاتر ببرید تا در ابتدا لیزر به جان ورق نفوذ کند و بعد از آن توان دستگاه بالاتر رود. در ورقهای نازکتر (۲ تا ۵ میلیمتر) میتوان با یک استیج پیشرفت ولی از ۵ و ۶ میلیمتر به بالا حتما از سه استیج استفاده کنید. البته که با یک استیج نیز این کار قابل انجام است؛ اما با سه استیج کار بسیار راحتتر خواهد بود. سعی کنید در قسمتهای بعدی توان را به مراتب افزایش دهید و وقتی توان را افزایش دادید فرکانس تاثیر خیلی مهمی بر روی این امر خواهد گذاشت. مثلا برای برش کربن استیل ۸ یا ۱۰ میلیمتر میتوانید با Cut Power حدودا ۵۰ درصد و با فرکانس ۲۰ الی ۲۵ درصد شروع کنید و در ادامه توان را بر روی ۶۰ تا ۶۵ با فرکانس ۷۰ یا ۶۰ تنظیم کنید و همین کار را روی استیج بعدی هم ادامه دهید و Extra Puffing را هم بر روی استیجها فعال کنید که مانع از پاشش بالا شود و گاز فشار خوبی داشته باشد.
همانطور که میبینید سه Step Time در این بخش داریم که میتوانید به هر استیج یک تایم اختصاص دهید و یک Piercing Height تنظیم کنید که هد در چه فاصلهای این کار را انجام دهد. طبیعتا Piercing Height با فوکالی که تنظیم میکنید باید رابطه درستی داشته باشد. میتوانید هر سه را یکشکل تنظیم کنید یعنی Cut Focusها یکشکل باشند ولی Piercing Heightها متفاوت باشند. همانطور که میبینید Piercing Height در Step سه که اول اتفاق میافتد از ۱۵ میلیمتری سطح کار شروع میشود و با رسیدن به ۵ میلیمتری سطح کار Pierce دو اتفاق میافتد و زمانی که به ۱ میلیمتری سطح کار برسد نیز Pierce یک شروع خواهد شد. میتوانید فوکالها را ثابت یا متغیر و با توجه به Piercing Heightها تنظیم کنید.
در ادامه Piercing Gas را داریم که اکسیژن یا نیتروژن میتواند باشد.
Piercing Pressure یا فشار که در صورت استفاده از گاز نیتروژن قابل تنظیم نیست.
Piercing Current را داریم که توان سورس را تنظیم میکند.
Piercing Power را داریم که قبلتر گفتیم تغییرش بدهید و با ۵۰ درصد شروع کنید.
Piercing Frequency را با فرکانسهای پایین انجام دهید که راحتتر است و بعدتر که حرفهای شدید با فرکانسها و سرعتهای بالاتر Pierce انجام دهید که حدود ۲۵ الی ۳۰ برای این نوع برش عددهای مناسبتری هستند که زمان را طولانیتر میکنند؛ ولی معقولتر هستند.
Beam Size را داریم که در اینجا غیرفعال هستند.
Piercing Focus را داریم که ارتباط مستقیمی با Piercing Height دارد. در این قسمت که Piercing Height کم است Piercing Focus و Piercing Cut تقریبا یک فوکس مشابه است؛ ولی در قسمتهای بعدی باید فوکسهای بیشتری بگیرید که Cut Height بالا را جبران کند وگرنه Piercing با سوراخ بزرگی شروع خواهد شد. هرچه Piercing کوچکتر باشد شروع کار راحتتر و پلیسه بهجامانده کمتر خواهد بود. سعی کنید وقتی Piercing و Lead تمام شد و برش اصلی در حال شروعشدن بود حتما یک Cooling Point بر روی لید قرار دهید که در دالبورشدن گوشههای کار به شما کمک کند.
همانطور که دیدید سه استیج را میتوانید فعالکنید و برشکاریها را انجامدهید.
آموزش مبحث layer در نرم افزار CypCut: گزینه Lead Parameter
قسمتهای بعدی Lead Parameter است که میتوانید برای لیدها پارامترهای سرعت و قدرت را تغییر دهید که در همین صفحه اصلی به عنوان یک پارامتر کلی مطرحشده است. توجه داشته باشید که در بخش Global Parameter هیچ تغییری ایجاد نکنید. این قسمت مرتبط با شتاب و تنظیمات دستگاه است و تغییردادن هر گزینهای میتواند کار را خراب کند. تنها چهار گزینه مهم در این بخش را توضیح خواهیم داد. گزینه Default (Def) Pressure در بخش Laser Param مرتبط با گزینه Puff در بخش سمت راست برنامه است که تعریف میکنید Puff با چه فشاری انجام شود که بین ۲ تا ۴ bar بسته به نوع کار مناسب است.
Gas Delay نیز برای زمانی است که هِد قبل از شروع به برش چه میزان گاز تخلیه کند. این بخش به این دلیل مهم است که لحظهای که شیر گاز را روی سطح کار میآورد فشار در آن لحظه ناپایدار و زیاد است و باعث میشود که مذاب از بالای ورق برگردد. تخلیه گاز باعث میشود که این فشار افت پیدا کند و پایدار شود که این عدد را میتوان بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ تغییر داد و امتحان کرد.
در بخش Unit Selection نیز برحسب تجربه قابل استفاده است که عموما افرادی که از دستگاههای CO2 استفادهکردند معمولا میلیمتر بر ثانیه را ترجیح میدهند و افرادی که با دستگاههای توان بالا و فایبر کارکردند متر بر ثانیه و دقیقه را ترجیح میدهند که از این بخش قابل تنظیم است.
پارامترهایی که ما بر روی لایهها به شما میدهیم معمولا بعد از بارگذاری در قسمت بالای برنامه به شما Nozzle Model و Thickness که مرتبط با ضخامت ورق و جنس Material را میدهد و اگر گزینهای باشد در قسمت پایین و در بخش Note نوشته خواهد شد که مثلا فشارهای نیتروژن در این بخش برای شما قید میشود. دقت داشته باشید که نازلهایی که دارای دولایه هستند نازلهای دو پوش هستند و برای گاز اکسیژن و آهن استفاده میشوند. نازلهایی که به شکل مخروط هستند نازلهای سینگل و یکلایه هستند که برای گاز نیتروژن استفاده میشوند. لایههایی که به شما داده میشود با استفاده از بخش بالای برنامه قابل بارگذاری هستند. معمولا ما لایهها را درون پوشهها قرار میدهیم و شما میتوانید هر پوشه را با توجه به ضخامت موردنظر خود انتخاب کنید. مثلا این فایل ورق ۳ میلیمتر دوبل کربن استیل با نازل ۱.۰ دوبل و فایل دیگر ورق ۳ میلیمتر دوبل کربن استیل با نازل ۱.۲ دوبل است.
نکته دیگر این که قطر نازلها با توجه به ضخامت ورق افزایش پیدا میکند؛ یعنی هرچقدر که ورق ضخیمتر باشد باید نازل ضخیمتر استفاده شود. همانطور که میدانید فشار گاز بالا باعث میشود کار برشهای رشتهرشته یا رِنجهرِنجه در کنارش داشته باشد باید نازلها بزرگتر استفاده شود که این توربالانس هوا را تنظیم کند تا آن اتفاق نیفتد.
ورژن نرمافزار در این بخش به گونهای نیست که بتوان این فایلها را باز کرد؛ ولی اصولا پارامترهایی که به شما ارائه میشود قابل بازشدن هستند و مشکل خاصی نخواهند داشت.
در این بخش نکته دیگری نیست و کلیات به این شکل است. سعی کنید قبل از اینکه پارامترها را تغییر دهید حتما با کارشناس نصب و راهاندازی مشورت کنید و اطلاعات کافی را در این زمینه کسب نمایید. در ادامه یک گزینه دیگر نیز هست که در ورژنهای قبلی فعال نبود. در بخش سمت راست برنامه یک Focus Position وجود دارد که میتوان به شکل دستی فوکال روی هِد را تغییر داد. بر روی هِد دستگاه یک نمایشگر مدرج قرار دارد که میزان فوکس پوزیشن را به شما نشان میدهد. این عدد عددی نیست که واحد سانتیمتر، میلیمتر یا درجه داشته باشد؛ بلکه یک نمایشگر است که صرفا این موقعیت را برای هِد بهصورت اورجینشده تعیین میکند و نمیتوان گفت که مقیاس خاصی دارد. بر روی هِدهای مشابه در دستگاههای مشابه میتواند یک ملاک باشد که هر هِد با یک مشخصات ثابت بر روی دو دستگاه یک فوکس ثابت داشته باشند؛ ولی قطعا اگر هِدهای مختلفی استفاده کنید فوکسها متفاوت خواهید داشت.
آموزش مبحث layer در نرم افزار CypCut: گزینه CNC
از دیگر گزینههایی که در دستگاه به کار خواهد آمد گزینه CNC است که در بخش بالای برنامه در قسمت Go Origin محورها را به صورت تکی یا کلی و فالوورها ریسِتکنید یا Gantry Initialization را انتخاب کنید.
با قسمتهای دیگر کاری نداریم و بیشتر قسمتها هم پسورد دارند که مرتبط با تنظیمات دستگاه هستند؛ مانند تنظیمات BCS که در زمانی که متصل باشد شرایط خازنی هِد و BCS کنترل لایو فوکس را نشان میدهد.
آموزش مبحث layer در نرم افزار CypCut: گزینه Edge Seek
گزینه دیگری که باید بررسی شود گزینه Edge Seek در بالای برنامه است که پارامتر مناسب برای ورقهای ضخیم است. همانطور که قبلا گفتیم زمانی که ورقهای ضخیم را بر روی دستگاه قرار میدهید طبیعتا نمیتوانید با کنارههای دستگاه گونیا کنید چرا که تکاندادن آن بسیار سخت است و ممکنه کار ارسالشده به راحتی داخل ورق انجام نشود. زمانی که فریم میگیرید طبیعتا فریم یک شکل مربع یا مستطیل را برای شما میگیرد که در این برش جا نخواهد شد. شما ورق را به هر شکلی که برروی دستگاه بگذارید، به طوری که در بازه حرکتی خود میز باشد و هِد بتواند از آن قسمت عبور کند. سایز ورق را در بخش Plate Size سایز ورق وارد میکنید. دقت داشته باشید ورق حتما یا مربع یا مستطیل باشد و ورقهای L شکل یا ورقهایی که از قبل برشکاری دارند بسیار خطرناک هستند چرا که سرعت Edge Seeking خیلی بالا است و ممکن است که باعث شکستهشدن نازل شود. در بخش دوم Margin را وارد میکنید تا مشخص کنید چقدر از کنارههای کار باید خالی گذاشته شود. تیک Six-pint Edge Seek نیاز نیست که زده شود. دقت کار را بالا میبرد ولی three-point برای ما کافی خواهد بود. اگر ورق را در جلوی دستگاه و در نقطه اورجین گذاشتید گزینه اول و اگر ورق در وسط دستگاه یا جای دیگری افتاده است گزینه دوم را انتخاب کنید. اگر گزینه دوم را انتخاب کنید باید ورق را مطابق شکل در نقطه P1 یعنی پایین سمت چپ دستگاه قرار دهید. این نقطه حدودی است و لزومی ندارد که حتما گوشه یا وسط ورق باشید. سعی کنید در یکچهارم سمت چپ پایین قرار بگیرد. سپس بر روی دکمه Three-point seek test کلیک کنید تا هِد به شکل اتوماتیک پایین بیاید و گوشههای ورق را با سرعت بالایی در نقطه ۱ و ۲ پیدا میکند که در هنگام این کار در کنار دستگاه نباشید. سپس هِد موقعیت نقطه ۳ را تشخیص داده و در نهایت در گوشه پایین سمت چپ ورق منتظر میماند تا دستور شروع کار از سمت شما صادر شود. هنگامی که ورق روی صفحه دستگاه کج باشد، بعد از انجام تنظیمات ذخیره انجام دهید تا پیغامی از سمت برنامه دریافت کنید که میگوید ورق بر روی میز دستگاه تا چه میزان در جهت ساعتگرد یا پادساعتگرد کج است تا همه کارها به نسبت همان زاویه تغییر پیدا کند. حواستان باشد اگر که یکبار این کار انجام شود در حافظه برنامه ذخیره میشود و حتما در صورت تغییر ورق Edge Seek را کنسل کنید یا از طریق گزینه موجود Clear را بزنید و یا از قسمت سمت راست برنامه تیک Edge Seek Before Working را فعال کنید تا در هر لحظه قبل از شروع هر کاری به صورت خودکار Edge Seeking را انجام دهد وگرنه تمام کارها را به صورت کج اجرا میکند. Edge Seeking گزینه بسیار کارآمدی است؛ اما به نکاتی که گفته شد توجه کنید تا از رسیدن آسیب شدید به دستگاه به دلیل سرعت بالای این کار جلوگیری شود.
موارد دیگر قبل از تغییر حتما با کارشناس دستگاه بررسی شود. توضیحات کلی برای شروع کار و اپراتوری اولیه نرمافزار بود و برای کاربردهای حرفهایتر نیاز به آموزشهای بیشتری خواهد بود. در این آموزش سعی شد اطلاعات کلی و جامعی بیان شود که سوالات و اشکالات بهراحتی رفع شوند.