دستگاه جوش لیزری یا آرگون؟ راهنمای انتخاب مناسب برای کارگاه شما

دستگاه جوش لیزری یا آرگون برای کارگاه شما مناسب‌تر است؟

انتخاب «دستگاه جوش لیزری یا آرگون» برای یک کارگاه تولیدی اهمیت زیادی دارد. هر روش جوشکاری مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارد. عوامل مختلفی مانند جنس قطعه، دقت و کیفیت مورد نیاز، بودجه و حجم تولید (تیراژ) در انتخاب نهایی نقش دارند. به طور کلی:

مزایا و معایب هر روش

دستگاه جوش لیزری سرعت و دقت بسیار بالایی دارد، اما هزینه‌ی خرید و نگهداری آن بالاتر است. دستگاه جوش آرگون (TIG) ارزان‌تر و انعطاف‌پذیرتر است؛ اما سرعت جوشکاری آن پایین‌تر است و به مهارت اپراتور نیاز بیشتری دارد.

جنس قطعه

برخی فلزات مانند آلومینیوم یا استیل ضدزنگ به توجه ویژه نیاز دارند؛ برای مثال، آلومینیوم با جوش آرگون (AC) به صورت سنتی و با جوش لیزری توسط لیزرهای پرقدرت انجام می‌شود.

دقت و ظرافت

جوش لیزری منطقه‌ تأثیر حرارتی بسیار کوچک‌تری دارد و اتصالی ظریف‌تر و عمیق‌تر تولید می‌کند. اگر دقت و کیفیت سطح بالا اهمیت دارد، جوش لیزری اغلب گزینه بهتری است.

بودجه و هزینه

در شرایط بودجه محدود، دستگاه آرگون به دلیل قیمت خرید پایین‌تر و مصرف انرژی کمتر، به‌صرفه‌تر است، ولی در تیراژ بالا و برای کاهش هزینه‌ی نیروی انسانی و صرفه‌جویی در زمان، جوش لیزری در بلندمدت مقرون‌به‌صرفه‌تر خواهد بود.

تفاوت دستگاه جوش لیزری یا آرگون چیست؟

ساختار و عملکرد دستگاه جوش لیزری

• منبع حرارتی (سورس لیزر): دستگاه جوش لیزری از پرتو متمرکز لیزر (فایبر یا جامد/گازی) به عنوان منبع حرارتی استفاده می‌کند. سورس لیزر با اعمال ولتاژ زیاد به مواد لیزری (مثل گاز CO2، کریستال یاقوت یا فیبر نوری) پرتو قوی تولید می‌کند.
• هد و اپتیک: پرتو لیزر از طریق هد مخصوص با آینه‌ها و لنزها متمرکز و به محل جوش هدایت می‌شود. این هد می‌تواند به صورت دستی هدایت شود یا در دستگاه‌های اتوماتیک با کنترل CNC حرکت کند.
• سیستم خنک‌کننده: اجزای تولید و انتقال لیزر (سورس دستگاه لیزر، هد لیزر) به شدت گرم می‌شوند، بنابراین از چیلر یا سیستم خنک‌کننده آبی برای تبادل حرارت استفاده می‌شود.
• کنترل کامپیوتری: در دستگاه‌های لیزری صنعتی غالباً از سیستم کنترل پیشرفته برای برنامه‌ریزی و اتوماسیون مسیر جوشکاری استفاده می‌شود. این موضوع دقت و سرعت تولید را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.

ساختار و عملکرد دستگاه جوش آرگون

• منبع تغذیه (AC/DC): دستگاه آرگون (TIG) از یک منبع برق AC یا DC (ترانسفورماتور/اینورتر) برای تولید قوس الکتریکی استفاده می‌کند. برق خروجی قابل تنظیم است تا جریان و ولتاژ متناسب با ضخامت و جنس فلز انتخاب شود. برای آلومینیوم معمولاً از AC و برای فولاد ضدزنگ از DC استفاده می‌شود.
• تورچ (مشعل) با الکترود تنگستن: در مشعل آرگون یک الکترود غیرمصرفی از تنگستن قرار دارد که قوس الکتریکی بین آن و قطعه برقرار می‌شود. گاز آرگون از یک سیلندر نگهداری به محل جوش می‌رسد و اطراف قوس را محافظت می‌کند. سیم جوش (فیلر) از خارج به حوضچه می‌افزاید تا اتصال تقویت شود.
• سیستم گاز محافظ: یک سیلندر حاوی گاز آرگون، به همراه رگولاتور و فلومتر، میزان فشار و دبی گاز را تنظیم و به تورچ می‌رساند. آرگون به عنوان گاز محافظ باعث ایجاد محیط بی‌اثر اطراف حوضچه جوش می‌شود و از اکسید شدن فلز جلوگیری می‌کند.
• کابل‌ها و اتصالات: کابل‌ جریان و شیلنگ گاز، سیستم را کامل می‌کنند. کابل جوشکاری برق را به مشعل منتقل می‌کند و کلمپ اتصال نیز زمین دستگاه را برقرار می‌سازد.

مقایسه فنی: دقت، سرعت، عمق نفوذ، کیفیت سطح

• دقت و کیفیت: جوش لیزری به دلیل متمرکز بودن پرتو، دقت بسیار بالاتری دارد و منطقه متاثر از حرارت بسیار کوچک‌تری ایجاد می‌کند. محصول نهایی صاف، بدون نیاز به پرداخت پس از جوش است و اعوجاج فلز بسیار کم است. در مقابل، جوش آرگون کیفیت خوبی دارد؛ اما حرارت گسترده‌تر بوده و ممکن است نیاز به سنگ‌زنی ناحیه جوش باشد.
• سرعت جوشکاری: سرعت جوش لیزری معمولاً به مراتب بیشتر است؛ در تولید انبوه، حدود ۲–۳ برابر سریع‌تر از آرگون عمل می‌کند. جوش آرگون به دلیل کنترل دستی و بالابودن حساسیت، کندتر است.
• عمق نفوذ: توان بالای لیزر به عمق نفوذ زیاد منجر می‌شود؛ جوش‌های لیزری می‌توانند عمق‌های بزرگ‌تری را در فلزات ایجاد کنند و اتصالی قوی پدید آورند. آرگون هم با تمرکز قوس عمیق نفوذ نسبی دارد؛ اما معمولاً برای فلزات نازک تا متوسط به کار می‌رود.
• کیفیت سطح جوش: جوش لیزری بدون سرباره بوده و پس از آن پرداخت کمی نیاز دارد. جوش آرگون نیز اتصال تمیزی تولید می‌کند؛ ولی کمی سرریز جوش (spatter) و قوس کوچک‌تر آن ممکن است باعث ظاهر زبر در لبه‌ها شود.

مقایسه هزینه: قیمت خرید، مصرف انرژی، نگهداری

• قیمت خرید: دستگاه‌های جوش لیزری هزینه اولیه بالایی دارند (چند برابر دستگاه‌های آرگون). بخش عمده‌ی هزینه به منبع لیزر و سیستم اپتیکی و کنترل مربوط می‌شود.
• مصرف انرژی: جوش لیزری توان بالایی نیاز دارد، اما چون کار را سریع تمام می‌کند، در تولید انبوه می‌تواند از نظر مصرف انرژی بهینه باشد. جوش آرگون معمولا توان کمتری مصرف می‌کند؛ اما عملیات کندتر است.
• نگهداری: سیستم لیزری نیاز به نگهداری تخصصی (کالیبره کردن لیزر، تعویض قطعات اپتیکی) دارد. آرگون به تجهیزات ساده‌تر (تورچ و کابل) نیاز دارد و نگهداری عملی‌تری دارد. در مواردی دیده شده جوش لیزری هزینه تعمیر و نگهداری بالاتری نسبت به آرگون دارد.
• هزینه عملیاتی: مصرف گاز و الکترود در آرگون و نیاز به برق قوی در لیزر مقادیر متفاوتی دارد. به طور کلی هزینه‌ی گاز آرگون (برای کار طولانی) جزو مخارج عملیات جوش است، ولی در لیزر بخش قابل توجهی از هزینه صرف برق می‌شود.

مزایا و معایب دستگاه جوش لیزری یا آرگون در کارگاه‌ها

مزایای دستگاه جوش لیزری برای تولید صنعتی

• دقت و ظرافت بالا: توانایی اتصال فلزات با کمترین اعوجاج و حوضچه جوش کوچک.
• سرعت بالا: مخصوصاً در جوش‌های ردیفی و تولیدات انبوه، عمل جوش بسیار سریع انجام می‌شود.
• منطقه حرارت کم: به دلیل فوکوس نور، منطقه اطراف اتصال کمترین تغییر ساختاری را می‌بیند.
• اتوماسیون: قابلیت کار در حالت رباتیک CNC با حداقل دخالت نیروی انسانی.
• جوش بدون تماس: امکان جوش انواع فلزات با لیزر فراهم است؛ یا حداقل نیازی به گاز محافظ خاص برای برخی از متریال‌ها نیست.
• کاربری در صنایع حساس: به دلیل کیفیت بالا، در خودروسازی، هوافضا، الکترونیک، پزشکی و طلاسازی کاربرد فراوان دارد.

معایب و محدودیت‌های جوشکاری لیزری

• هزینه بالا: قیمت خرید و نگهداری دستگاه بالاست. برای کارگاه‌های کوچک با بودجه محدود و تیراژ پایین ممکن است مقرون‌به‌صرفه نباشد.
• مهارت عملیاتی: نیاز به اپراتور ماهر برای تنظیم دقیق پارامترها (فرکانس پرتو لیزر، سرعت، پهنای جوش، فشار گاز محافظ و حالت کارکرد) دارد. خطا در تنظیمات می‌تواند کیفیت جوش را به شدت کاهش دهد.
• محدودیت ضخامت: برای ورق‌ها یا قطعات بسیار ضخیم (چند ده میلی‌متر) عمق نفوذ لیزر محدود است و ممکن است به چند پاس یا استفاده از روش ترکیبی نیاز باشد.
• خطرات ایمنی: تابش لیزر دید مستقیم و غیرمستقیم آن خطرناک است و حتماً باید از پوشش محافظ و عینک مخصوص استفاده شود. در فضای کاری نیز تهویه مناسب نیاز است.
• بازده تبدیل انرژی: بازدهی پایین‌تر (گرمایش غیرمستقیم) به این معنی است که درصدی از انرژی لیزر بازتابیده می‌شود.

مزایای جوشکاری آرگون در شرایط خاص

• تطبیق‌پذیری بالا: می‌تواند فلزات مختلف (آلومینیوم، فولاد ضدزنگ، تیتانیوم و غیره) را جوش دهد. به خصوص برای آلیاژهای نازک و حساس مناسب است.
• کیفیت جوش تمیز: گاز آرگون از حوضچه جوش محافظت کرده، ظاهری یکنواخت و بدون عیب (بدون پاشش و سرباره) ایجاد می‌کند.
• جوشکاری قطعات نازک: توانایی جوشکاری فلزات خیلی نازک (حتی زیر ۰.۵ میلی‌متر) را دارد و دید مستقیم محل جوشکار باعث کنترل بالاتر کیفیت می‌شود.
• دود و پاشش کم: باعث می‌شود نیاز به سنباده‌کاری کم باشد و نیروی کار راحت‌تر عمل کند.
• هزینه اولیه کمتر: ماشین‌آلات TIG ساده‌تر و ارزان‌ترند؛ برای سرمایه‌گذاری اولیه کمتر مناسب هستند.

معایب و چالش‌های جوشکاری آرگون

• سرعت پایین: نسبت به لیزر و برخی روش‌های دیگر (مثل MIG یا پلاسما) کندتر است. در تولید انبوه در صورت نیاز به سرعت بالا محدودیت دارد.
• نیاز به مهارت اپراتور: جوش آرگون دستی نیاز به کنترل دقیق تورچ، الکترود و ریختن فیلر دارد؛ اشتباه در مهارت می‌تواند باعث عیوب جوش (مانند تخلخل یا نفوذ ناقص) شود.
• تاثیر حرارت گسترده‌تر: منطقه متأثر از حرارت بزرگ‌تر است و تغییر شکل بیشتری نسبت به لیزر دارد.
• مصرف گاز و الکترود: نیاز به تهیه گاز آرگون و الکترود تنگستن (سیم جوش) است که مصرفی هستند.
• محدودیت در ضخامت بالا: برای قطعات بسیار ضخیم و جوش‌های ساختاری قوی، روش‌هایی مانند جوشکاری پودری یا زیرپودری جایگزین مناسب‌تری هستند.
• مسائل ایمنی: تجمع گاز آرگون در فضاهای بسته خطرناک است و باید تهویه مناسبی داشت. همچنین اشعه فرابنفش قوس آبی پوست و چشم را تهدید می‌کند.

انتخاب دستگاه جوش لیزری یا آرگون بر اساس جنس قطعه کار (فلزات مختلف)

• آلومینیوم: جوش لیزری آلومینیوم به کمک لیزرهای پرتوان (معمولاً فایبر یا Nd:YAG) کاربرد زیادی در صنایع خودروسازی و هوافضا دارد و جوش‌های صاف و همگنی ایجاد می‌کند. با این حال، به دلیل انعکاس و هدایت حرارتی بالا، نیاز به توان بالا و شرایط کنترل‌شده دارد. جوش آرگون (TIG AC) برای آلومینیوم مرسوم است: جریان AC و سیم پرکننده مخصوص استفاده می‌شود و برای قطعات ۱–۶ میلی‌متر مناسب است. در کل، برای قطعات ظریف و سرعت بالا لیزر ترجیح داده می‌شود و برای قطعات ضخیم یا تعمیرات متداول، آرگون پیشنهاد می‌شود.
• استیل: هر دو روش قادرند استیل را جوش دهند. جوش لیزری برای استیل منطقه حرارتی بسیار کم و ظاهر تمیزتری ایجاد می‌کند و در خودروسازی و صنایع بهداشتی (مثلاً یخچال‌سازی، تجهیزات پزشکی) مناسب است. جوش آرگون هم برای استیل (با ورودی حرارت قابل کنترل) استفاده می‌شود و گزینه‌ای مطمئن برای قطعات ضخیم‌تر یا در کارگاه‌های کوچک است.
• مس و برنج: جوش مس با لیزر به سختی انجام می‌شود؛ زیرا مس انرژی لیزر مادون‌قرمز را بازتاب می‌کند و گرما را سریع پخش می‌کند. برای مس، استفاده از لیزرهای خاص (مثل لیزر سبز) و جوش پالس‌شونده مطرح است. بدون این تکنیک‌ها عمق نفوذ کم می‌شود. جوش آرگون مس نیز دشوار است (لایه اکسید ضخیم) ولی با تمهیداتی (مانند پاک‌سازی سطح و افزودن فلز پرکننده برنج یا مس) صورت می‌گیرد. منابع فارسی ویژه‌ای در این زمینه کم است.
• فولاد ضدزنگ: جوش آرگون در فولاد ضدزنگ بسیار متداول است؛ مخصوصاً در صنایع غذایی و دارویی که نیاز به جوش‌های بهداشتی دارند. جوش لیزری نیز برای استیل ضدزنگ مناسب است و کیفیت بالاتر و اعوجاج کمتر ارائه می‌دهد.
• فلزات نازک: برای ورق‌های خیلی نازک (یک تا چند صدم میلی‌متر)، جوش لیزری اغلب از فواید بسیار خوبی برخوردار است (کنترل حرارت بالا)، اما در مواردی جوش آرگون دستی هم تا حد ۰.۰۲ اینچ (0.5 میلی‌متر) امکان‌پذیر است. اگر نیاز به دقت اتمی وجود دارد (مثلاً در قطعات الکترونیکی یا جواهرآلات)، جوش لیزری معمولاً انتخاب بهتری است. اگر دسترسی محدود باشد یا خطاهای کمتر ضرر داشته باشد، آرگون گزینه مناسبی است.

انتخاب دستگاه جوش لیزری یا آرگون بر اساس صنعت

• خودروسازی: جوش لیزری به سرعت بالا و دقت قطعه‌سازی معروف است. برای جوشکاری بدنه خودرو (ورق‌ها و قطعات پیچیده)، لیزر توانایی تولید شکاف‌ها و درزهای جوش صاف دارد و می‌تواند جایگزین نقطه جوش سنتی شود. در ساخت باتری خودروهای الکتریکی (جعبه‌های آلومینیومی)، لیزر چالش‌هایی مانند اعوجاج کاهش می‌دهد. جوش آرگون هم در خودروسازی کاربرد دارد (مثلاً سیستم‌های خروجی اگزوز، مخازن سوخت) اما لیزر در خطوط تولید اتوماتیک ترجیح داده می‌شود.
• صنایع پزشکی: در تولید ابزار و ایمپلنت‌های پزشکی، آرگون (TIG) کاربرد زیادی دارد؛ چون به دلیل جوش تمیز با نفوذ کم و کمترین تغییر شکل، مناسب است. برای مثال در صنایع دارویی و تجهیزات پزشکی نیاز به جوش کاملاً بهداشتی و دقت بالا هست. گاهی از لیزر نیز استفاده می‌شود (به‌خصوص در اتصالات دقیق آلیاژهای خاص و پلیمرهای پزشکی).
• صنعت طلاسازی: دستگاه جوش طلا بسیار محبوب است زیرا می‌تواند جوش بسیار ظریف و نامرئی ایجاد کند. به لطف کنترل دقیق دما و قابلیت بزرگ‌نمایی محل جوش، هیچ‌گونه سوختگی یا تغییر رنگ در طلا و نقره روی نمی‌دهد. جوش آرگون در این صنعت کاربرد کمی دارد؛ زیرا دقت لیزر در قطعات ظریف مانند انگشتر و گوشواره بهتر است.
• قطعات الکترونیکی: جوش لیزری به دلیل ورودی حرارت کم و انعکاس بالا، برای اتصال قطعات الکترونیکی حساس ایده‌آل است. این روش آسیب گرمایی کمتری به قطعات ظریف می‌رساند. آرگون دستی برای مدارات یا بردها استفاده نمی‌شود؛ چون خطر نابودی قطعات دارد.
• صنعت نفت و گاز: جوشکاری زیرآب و لوله‌های فشار بالا در نفت و گاز معمولاً با روش‌های قوسی مانند جوش زیرپودری (SAW) یا MIG انجام می‌شود. جوش آرگون در این صنعت در موارد خاص (مثل مونتاژ اجزای ضخیم فولاد ضدزنگ یا تعمیرات دقیق) استفاده می‌شود. بعضی ایستگاه‌ها و تجهیزات حساس ممکن است از آرگون برای جوش سرما خورنده و کنترل عیوب ریز استفاده کنند. جوش لیزری در این صنعت به خاطر نیاز به تجهیزات بزرگ و محافظت خاص کمتر کاربرد دارد.
• قطعه‌سازی دقیق: در کارگاه‌های تولید قطعات دقیق و تجهیزات اندازه‌گیری، جوش لیزری برای قطعات کوچک و ظریف (از جنس استیل یا آلومینیوم) انتخاب بهتری است؛ زیرا بدون ایجاد اعوجاج، اتصال محکمی ایجاد می‌کند.

انتخاب دستگاه جوش لیزری یا آرگون بر اساس تکنولوژی و اجزای فنی

• سورس لیزر و توان خروجی: انتخاب بین لیزر فایبر، CO2 و گازی (جامد) می‌تواند بر کیفیت جوش تاثیر بگذارد. توان بالاتر لیزر منجر به عمق نفوذ بیشتر در فلز می‌شود، اما افزایش توان ممکن است نیاز به کنترل دقیق‌تر دما داشته باشد تا عیوب جوش کلیدساز ایجاد نشود.
• هد دستگاه جوش لیزری: هد لیزری وظیفه نگاشت پرتو بر روی قطعه را دارد. هدهای پیشرفته دارای عدسی‌های قابل تعویض و سیستم اتوماتیک فوکوس‌اند. دقت بالای هد و وجود گاز محافظ (مثلا نیتروژن یا هلیوم در انتهای هد) باعث بهبود کیفیت و سرعت جوش می‌شود. هد تفنگی دستی برای کاربردهای سیار و کوچک مرسوم است.
• دستگاه جوش لیزری اتوماتیک یا دستی: در محیط‌های صنعتی بزرگ از دستگاه‌های رباتیک و CNC استفاده می‌شود که کاملا خودکار جوشکاری را انجام می‌دهند. سیستم CAM/CAD در کارگاه‌های کوچک‌ یا برای جوش‌های تعمیراتی، هد تفنگی دستی مرسوم است و اپراتور ماشین را هدایت می‌کند.
• سیستم خنک‌کننده: بیشتر دستگاه‌های لیزری صنعتی از خنک‌کننده آبی بهره می‌برند که کارایی بالاتری دارد؛ ولی برای مدل‌های دستی سبک ممکن است خنک‌کن آب کافی باشد. خنک‌کننده به عمر سورس لیزر و پایداری خروجی توان کمک می‌کند.
• جوشکاری پالسی با لیزر: در این روش، پرتو لیزر به صورت پالس‌های کوتاه با توان بالا اعمال می‌شود. لیزر پالسی در جوش آلومینیوم و فلزات حساس کاربرد دارد؛ چون ورودی گرمای کم را امکان‌پذیر می‌کند. این روش اعوجاج را کاهش می‌دهد و کنترل بهتری روی شکل و عمق جوش می‌دهد.
• دستگاه جوش آرگون AC/DC: دستگاه‌های TIG معمولا دارای تنظیم جریان متناوب (AC) و مستقیم (DC) هستند. AC برای جوش آلومینیوم (با قابلیت پاکسازی اکسید) و DC برای فولاد و مس کاربرد دارد. انتخاب AC یا DC بسته به فلز و کاربرد، نتیجه جوش را بهبود می‌بخشد.
• تورچ جوش آرگون: تورچ‌های آرگون در مدل‌های دستی (سبک) و اتوماتیک (سنگین) وجود دارند. انتخاب تورچ به میزان آمپر مورد نیاز، نوع گاز AC (نیاز به دو سیم برای الکترود و زمین) و راحتی کار مربوط است. برای کارهای سنگین از تورچ آب‌خنک و برای کارهای سبک از تورچ هواخنک استفاده می‌شود.

بررسی برندها و ویژگی‌های خاص دستگاه جوش لیزری یا آرگون

دستگاه جوش لیزری

IPG Photonics (آمریکا/آلمان): پیش‌گام جهانی در لیزر فایبر، محصولاتی مانند سیستم‌ دستی LightWeld دارد. از فناوری لیزر فایبر با بهره‌وری بالا و قابلیت اطمینان چشمگیر استفاده می‌کند و هزینه‌های عملیاتی نسبتاً پایینی دارد. (در ایران عمدتاً توسط واردکنندگان تخصصی عرضه می‌شود).

Wuhan Raycus (چین): یکی از ۴ برند پرفروش منابع لیزر فایبر در جهان، با حضور گسترده در چین و خدمات پس از فروش مناسب. اولین سازنده لیزرهای پالسی ۱۰ و ۲۵ وات و اولین تولیدکننده لیزرهای پیوسته ۱۰۰، ۱۰۰۰، ۴۰۰۰ و ۶۰۰۰ وات است. محصولات Raycus در قدرت‌های معمول ۵۰–۲۰۰۰ وات به‌وفور در بازار ایران یافت می‌شوند.

Max Photonics (چین): تولیدکننده‌ی بزرگ لیزر فایبر (Max Photonics) که از سال ۲۰۰۴ فعالیت دارد. مدل‌های ۱–۳ کیلووات آن پرمصرف‌اند (مثلاً منبع ۳۰۰۰ وات، قیمت حدود ۳٫۵ میلیارد ریال). خروجی پرتو با کیفیت بالا (دقت برش بالا) و طول عمر خوب از مزایای فنی این برند هستند؛ در عین حال نسبت به برندهای اروپایی مانند IPG قیمت رقابتی‌تری دارند.

Reci (چین): شرکت Beijing Reci یک تولیدکننده‌ی لیزر یکپارچه چینی است که در زمینه لیزر فایبر (و همچنین لیزرهای فوق‌سریع، دیود و CO2) فعالیت می‌کند. منابع لیزر فایبر Reci برای کارهای جوشکاری دقیق فلزات شناخته شده‌اند و معمولاً با فناوری‌های ضد انعکاس پیشرفته عرضه می‌شوند.

JPT (چین): شرکت Shenzhen JPT Opto-electronics از ۲۰۰۶ در چین فعال است و اولین تولیدکننده‌ی لیزر فایبر MOPA در چین بوده است. دستگاه‌های جوش لیزری JPT توان بالا و پایداری خوبی دارند.

Fibertak (ایران–چین): یک شرکت ایرانی-چینی با سرمایه‌گذاری مشترک است که دستگاه‌های جوش لیزری ۴کاره (برش/جوش/زنگ‌زدایی/مارکینگ) ارائه می‌کند. فایبرتک تاکید ویژه‌ای بر گارانتی منبع لیزر و تامین قطعات دارد و پشتیبانی فنی ۲۴/۷ در ایران ارائه می‌کند.

دستگاه جوش آرگون (TIG)

ایران ترانس (ایران): برند ایرانی مطرح در تولید دستگاه‌های TIG سه‌فاز تا ۳۱۵ آمپر. برای مثال مدل TIG315P AC/DC حداکثر ۳۱۵ آمپر جریان دارد و توان جوشکاری ورق‌های آلومینیوم و فولاد ضدزنگ در هر دو حالت AC/DC را دارد. دستگاه‌های ایران‌ ترانس معمولاً دارای سیستم پالس برای جوشکاری ورق‌های نازک، امکان تنظیم شیب جریان، پیش‌گاز و پس‌گاز و پنل آنالوگ ساده هستند. گارانتی این محصولات ۱۲ ماه و خدمات پس از فروش تا ۱۰ سال ذکر شده است. قیمت مدل‌های ۲۰۰–۳۱۵ آمپر آن در بازار ایران حدود ۳۷–۱۱۵ میلیون تومان است.

گام الکتریک / جوشا (ایران): تولیدکننده ایرانی دستگاه TIG با مدل‌هایی مانند DIGI TIG 320 آب‌خنک. دستگاه مذکور جریان ۳۱۵ آمپر (Duty50%) و جوش دائم با تنگستن ۳٫۲ میلی‌متر را دارد. از ویژگی‌های فنی آن می‌توان به کنترل دیجیتال، قابلیت اتصال ریموت و پدال و خنک‌سازی آب چرخنده تورچ اشاره کرد. قیمت مدل Digi TIG 320 حدود ۱۳۶,۱۲۷,۰۰۰ تومان است. خدمات پس از فروش داخلی شامل گارانتی حداقل یک ساله و تامین قطعات یدکی در داخل کشور است.

Lincoln Electric (آمریکا): شرکت آمریکایی شناخته شده دستگاه‌های جوش (از جمله TIG) است. به‌عنوان مثال دستگاه LINCOLN Square Wave 300P توان خروجی ۲–۴۱۰ آمپر در AC/DC داشته و مجهز به واحد آب‌خنک و تورچ ۸ متری و کنترل از راه دور است. این دستگاه برای جوشکاری دقیق آلومینیوم و فولادهای ضدزنگ طراحی شده و ساخت بسیار مقاومی دارد. گارانتی معمولاً ۱ ساله است.

JASIC (چین): برند چینی پرطرفدار دستگاه جوش که مدل‌های سه‌فاز TIG آن (مثلاً TIG300P AC/DC با جریان \~۳۰۰A) در بازار ایران فراوان‌اند. به‌عنوان نمونه قیمت دستگاه TIG300P سه‌فاز این برند حدود ۸۵ میلیون تومان است. این دستگاه‌ها معمولاً یک سال گارانتی دارند. خدمات پس از فروش Jasic توسط واردکنندگان ایرانی ارائه می‌شود و کیفیت آن مورد تایید بسیاری از جوشکاران است.

سایر برندهای چینی محبوب: علاوه بر Jasic، برندهای چینی دیگری مثل *Rilon* و *Edon* نیز در بازار ایران عرضه می‌شوند. این دستگاه‌ها معمولاً ارزان‌قیمت‌تر بوده و از تامین قطعات سریع برخوردارند، اما در مقایسه با برندهای اروپایی یا آمریکایی از تکنولوژی کمتری بهره می‌برند.

سهم بازار دستگاه جوش لیزری یا آرگون در ایران

با توجه به گزارش‌های موجود، سهم بازار جوش لیزری در ایران در حال رشد است. به‌عنوان مثال، در سال ۲۰۲۴، بازار دستگاه‌های جوش لیزری در ایران پیش‌بینی شده است که در دوره ۲۰۲۱ تا ۲۰۳۱ رشد قابل توجهی داشته باشد .

در مقابل، جوش آرگون (TIG) به‌عنوان یک روش سنتی‌تر در صنایع مختلف ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگرچه اطلاعات دقیقی از سهم بازار جوش آرگون در ایران در دسترس نیست، اما با توجه به کاربرد گسترده آن در صنایع مختلف، می‌توان فرض کرد که سهم قابل توجهی از بازار جوشکاری را به خود اختصاص داده است.

پرسش‌های پرتکرار درباره انتخاب بین دستگاه جوش لیزری یا آرگون

دستگاه جوش لیزری بهتر است یا آرگون؟

پاسخ قطعی وجود ندارد؛ انتخاب بر اساس نیاز است. در یک جمع‌بندی کلی: جوش لیزری برای پروژه‌هایی با تیراژ بالا و نیاز به دقت فوق‌العاده و کیفیت سطح عالی مناسب است (مثلاً خودروسازی، الکترونیک). جوش آرگون برای پروژه‌های دقیق اما تولید کم یا تعمیرات (مانند قطعات آزمایشگاهی) و محیط‌های با بودجه محدود منطقی‌تر است.

جوش لیزری برای چه صنایعی مناسب است؟

صنایع پیشرفته‌ای که دقت و سرعت بالا اهمیت دارد: خودروسازی، هوافضا، الکترونیک، پزشکی و طلاسازی. همچنین تولید قطعات ظریف الکترونیکی و تجهیزات پزشکی از موارد بارز استفاده است.

چطور دستگاه جوش آرگون را تنظیم کنیم؟

پارامترهای اصلی شامل جریان (آمپر)، ولتاژ و دبی گاز است. آمپر باید بر اساس ضخامت فلز تنظیم شود (با تست جوش) تا قوس پایدار ایجاد شود. گاز آرگون به حدود ۱۰–۲۰ لیتر در دقیقه و تنظیم فشار معقول نیاز دارد. الکترود باید نوک‌تیز باشد. معمولاً یک پدال یا دکمه تنظیم‌کننده جریان برای کنترل لحظه‌ای لازم است. پیشنهاد می‌شود دفترچه راهنما و آموزش‌های تخصصی TIG را مطالعه کنید.

جوش لیزری چه فلزاتی را پوشش می‌دهد؟

تقریباً همه فلزات صنعتی اعم از فولاد (کربنی و ضدزنگ)، آلومینیوم، مس، برنج، تیتانیوم، نیکل و آلیاژهای آن‌ها قابل جوش لیزری هستند. نکته: عملکرد لیزر در مس و آلومینیوم نیاز به توان بالا دارد (به خاطر بازتابش و هدایت حرارتی زیاد). لیزر می‌تواند برخی پلاستیک‌ها را هم جوش دهد (با انتخاب مواد مناسب).

آیا جوش لیزری جایگزین مناسبی برای آرگون است؟

گاهی بله اما همیشه نه. جوش لیزری توانایی‌های زیادی دارد، اما در کاربردهای خاص (مثلاً جوشکاری قطعات ضخیم سازه‌ای یا در محیط‌های دشوار) جوش آرگون می‌تواند مناسب‌تر باشد. به طور کلی اگر دقت بالا و سرعت هدف باشد، لیزر گزینه خوبی است. اگر هزینه پایین، انعطاف‌پذیری و نیاز به متخصص جوشکاری مطرح باشد، آرگون مورد اعتماد است. انتخاب بهترین روش باید بر اساس تحلیل هزینه-سود و شرایط فنی انجام شود.

راهنمای خرید دستگاه جوش لیزری یا آرگون

خرید دستگاه جوش لیزری صنعتی: از مشخصات مهم مواردی مانند توان لیزر (کیلووات)، نوع لیزر (فایبر یا CO2)، سیستم خنک‌کننده، دقت سیستم حرکت (CNC) و خدمات پس از فروش است. مطمئن شوید گارانتی و قطعات یدکی در دسترس است. در ایران معمولاً لیزر فایبر ترجیح داده می‌شود. بهترین خرید بسته به نیاز، می‌تواند یک لیزر دستی ۲۰۰–۵۰۰ وات برای کارگاه کوچک یا لیزر CNC ۱–۳ کیلووات برای تولید انبوه باشد. مشورت با تامین‌کننده و درخواست دموهای عملی بسیار کمک‌کننده است.

خرید دستگاه جوش آرگون: نکات مهم شامل توان آمپر ۲۰۰–۳۰۰ آمپر برای کارگاه‌های صنعتی، قابلیت AC/DC، نوع خنک‌کن (هوا یا آب)، کیفیت تورچ و دارا بودن پدال تنظیم آمپر است. از برندهای معتبر داخلی و چینی مطمئن تهیه کنید و به ولتاژ ورودی (تک‌فاز یا سه‌فاز) و قابلیت تنظیم یکنواخت توجه کنید. وجود نشان استاندارد ملی و خدمات پس از فروش اهمیت دارد.

مقایسه قیمت در بازار ایران: به طور تقریبی، دستگاه جوش لیزری ۱٫۵–۳ کیلووات (ایرانی یا چینی) در ایران از حدود ۵۰۰ میلیون تا ۱ میلیارد تومان بر حسب مشخصات متغیر است. دستگاه جوش آرگون اینورتر ایرانی (۲۰۰–۳۰۰ آمپر) معمولاً بین ۶۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان قیمت دارد. (این ارقام حدودی است و با نوسانات ارزی تغییر می‌کند.) از آنجا که اختلاف قیمت زیاد است، حتما نیاز واقعی و بهره‌وری مورد انتظار خود را بسنجید.

خرید دست دوم: خرید لیزر دست‌دوم ریسک بالاتری دارد (سورس لیزر عمر دارد، مشکلات فنی). اگر بودجه محدود است، ممکن است برای پروژه‌های کم‌حجم گزینه‌ای باشد؛ ولی حتما نیاز به تست و ضمانت فنی دارد. دستگاه‌های آرگون دست‌دوم معمولا مطمئن‌تر هستند (طول عمر بیشتر الکترود و قطعات مکانیکی بالاست) و اقتصادی‌ترند.

نمایندگی و خدمات پس از فروش: برای جوش لیزری، نمایندگی‌ها و شرکت‌های واردکننده معدودی خدمات فنی دارند؛ معمولا باید سراغ شرکت‌های تخصصی لیزر بروید. برای آرگون، تقریبا همه برندهای معتبر داخلی دارای شبکه نمایندگی در سطح کشور هستند که پشتیبانی قطعات و تعمیر ارائه می‌دهند. دقت کنید که گارانتی و امکان تامین قطعات مصرفی (الکترود تنگستن، فیلر و غیره) وجود داشته باشد.

جمع‌بندی: دستگاه جوش لیزری یا آرگون؟ انتخاب نهایی برای کارگاه شما

زمان مناسب برای انتخاب جوش لیزری: وقتی تولید شما حجم بالا دارد و نیاز به سرعت زیاد و کیفیت بسیار بالا است. همچنین زمانی که جنس قطعه بسیار حساس (آلومینیوم، مس یا آلیاژهای خاص) باشد و اعمال گرمای اضافی خواسته نشود. اگر دقت موقعیت‌های اتصال بالاست (مثلا اتصالات مکانیکی دقیق یا الکترونیکی) یا مخازن تحت فشار بالا لازم است، جوش لیزری می‌تواند برتری قائل شود.

شرایط مناسب برای انتخاب جوش آرگون: زمانی که بودجه محدود است یا نیاز به تجهیزات سیار و انعطاف در فضا (مانند جوش در محل) دارید. برای قطعات نازک و ظریف که در صنایع غذایی/دارویی یا لوله‌کشی نیاز است کمترین تغییر شکل و ظاهر تمیز باشد، آرگون با هزینه‌ی کمتر می‌تواند کار را راه بیندازد. همچنین برای کارگاه‌های کوچک‌تر که نیروی انسانی ماهر دارند و تیراژ تولید پایین است، آرگون منطقی‌تر است.

مشاوره برای انتخاب بهینه: در نهایت مهم است نیاز فنی پروژه را با دید تجاری متعادل کنید. اگر پروژه صنعتی بزرگ (مثلاً قطعه‌سازی خودرو) دارید، احتمالاً سرمایه‌گذاری روی لیزر معقول است. اگر کار شما خدماتی یا ساخت محدود است، دستگاه آرگون ارزان‌تر را پیشنهاد می‌کنیم. در همه حال با کارشناسان فنی روتک مشاوره رایگان از طریق 02148000090 دریافت کنید تا بر اساس جنس قطعه، حجم تولید، دقت مورد نیاز و بودجه شما، بهترین گزینه انتخاب شود.