Skip to content

دستگاه جوش لیزری چیست؟ راهنمای جامع تکنولوژی، کاربرد و خرید

آموزش

از کارگاه تا کارخانه؛ چرا جوش لیزری انتخاب آینده است؟

در دنیای امروز که رقابت صنعتی بر پایه سرعت، دقت و کیفیت استوار است، دیگر نمی‌توان به روش‌های سنتی جوشکاری برای تولید قطعات حساس و پیچیده تکیه کرد. جوش لیزری، به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های اتصال فلزات، تحولی بنیادین در خطوط تولید صنعتی ایجاد کرده است. این فناوری با تمرکز دقیق انرژی در نقطه‌ای بسیار کوچک، اتصالاتی با کیفیت بالا، سرعت بی‌نظیر و اعوجاج حرارتی ناچیز ایجاد می‌کند؛ ویژگی‌هایی که آن را از سایر روش‌های جوشکاری متمایز ساخته است. از صنایع خودروسازی و هوافضا گرفته تا تجهیزات پزشکی، کاربرد جوش لیزری روز‌به‌روز گسترده‌تر می‌شود؛ همچنین با پیشرفت دستگاه‌های پرتابل، هد تفنگی جوش، این فناوری نه‌تنها در کارخانه‌های بزرگ بلکه در کارگاه‌های کوچک نیز قابل‌استفاده شده است. در این مقاله، با زبانی دقیق اما قابل‌درک برای صنعتگران، شما را با مکانیسم عملکرد، انواع دستگاه‌ها، کاربردها، مزایا و معایب، متریال‌های قابل جوش، نکات فنی، هزینه‌ها و راهنمای خرید دستگاه جوش لیزری آشنا خواهیم کرد. اگر در پی انتخاب هوشمندانه برای سرمایه‌گذاری صنعتی هستید یا به دنبال افزایش بهره‌وری در جوشکاری فلزات، این راهنما تمام آن چیزی است که باید بدانید.

جوش لیزری؛ تعریف، فیزیک و مکانیسم عملکرد

جوشکاری لیزری یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های جوشکاری ذوبی در صنعت است که در آن از پرتو متمرکز لیزر به‌عنوان منبع حرارتی استفاده می‌شود. این فناوری با بهره‌گیری از چگالی توان بسیار بالا در سطحی کوچک، متریال را به‌سرعت ذوب کرده و یک حوضچه مذاب پایدار ایجاد می‌کند. پس از سرد شدن این حوضچه، یک اتصال متالورژیکی یکنواخت و با استحکام بالا بین قطعات شکل می‌گیرد. در این فرایند، بسته به نوع تنظیمات دستگاه و توان لیزر، می‌توان اتصالاتی با عمق نفوذ کم برای ورق‌های نازک یا جوش‌های نفوذی عمیق برای قطعات ضخیم ایجاد کرد. جوشکاری لیزری به دو صورت اصلی قابل اجراست:
  • مد پالسی: در این حالت، پرتو لیزر به‌صورت پالس‌های کوتاه اما با توان اوج بالا اعمال می‌شود. این روش برای جوش‌های نقطه‌ای و قطعات ظریف مناسب است.
  • مد پیوسته: پرتو لیزر به طور مداوم تابانده می‌شود و امکان ایجاد درزهای جوشی طولانی را فراهم می‌کند.
همچنین بسته به نیاز فرایند، می‌توان از سیم جوش لیزری یا بدون آن استفاده کرد. در مقایسه با روش‌های سنتی مانند جوش قوس الکتریکی، جوشکاری لیزری مزایای متعددی دارد:
  • منطقه متاثر حرارتی بسیار کوچک
  • اعوجاج حرارتی ناچیز
  • قابلیت اجرای دقیق روی قطعات پیچیده
  • سرعت بالا و قابلیت اتوماسیون کامل
  • کیفیت جوش بالا با کاهش نیاز به عملیات پس پرداخت
این خصوصیات باعث شده‌اند جوشکاری لیزری در صنایع پیشرفته‌ای مانند خودروسازی، هوافضا، تجهیزات پزشکی، الکترونیک و ابزار دقیق جایگاه ویژه‌ای داشته باشد.

دستگاه جوش لیزری چیست؟

در دنیای صنعت و تولیدات پیشرفته، فناوری‌های نوین نقشی کلیدی در ارتقای کیفیت، سرعت و دقت فرایندها دارند. یکی از این فناوری‌ها، جوشکاری لیزری است که تحولی چشمگیر در اتصال قطعات فلزی ایجاد کرده است. در این روش، پرتو متمرکز لیزر به عنوان منبع حرارت، ناحیه‌ای بسیار کوچک را به طور دقیق و کنترل‌شده گرم می‌کند و موجب ذوب موضعی و اتصال دائم بین دو قطعه فلزی می‌شود. دستگاه جوش لیزری بسته به نوع تنظیمات (توان، سرعت، فوکوس پرتو)، می‌تواند از درزهای بسیار ریز (قطر ۱ میلی‌متر) تا جوش‌های نفوذی عمیق ایجاد کند. این دستگاه قابلیت جوشکاری با یا بدون سیم جوش را دارد و در عین حال، به دلیل حداقل اعوجاج حرارتی، سرعت بالا، دقت زیاد و تکرارپذیری بالا، به گزینه‌ای ایده‌آل برای صنایع حساس و پیشرفته مانند خودروسازی، هوافضا، الکترونیک و تجهیزات پزشکی تبدیل شده است. همچنین، با حذف یا کاهش نیاز به پرداخت نهایی و کاهش مصرف انرژی، این فناوری نه تنها از نظر فنی، بلکه از دیدگاه اقتصادی و محیط‌زیستی نیز بسیار مقرون‌به‌صرفه است. به همین دلیل، جوش لیزری به‌عنوان یک راهکار پیشرو در صنعت مدرن شناخته می‌شود.

دستگاه جوش لیزری به چه صورت عمل می‌کند؟

عملکرد دستگاه جوش لیزری به این صورت است که یک پرتو لیزر پرقدرت توسط منبع یا سورس تولید می‌شود. این پرتو از طریق فیبر نوری و توسط لنز مخصوص، بر روی نقطه‌ی مورد نظر برای جوش متمرکز می‌گردد. انرژی بسیار بالای لیزر در آن نقطه کوچک، موجب ذوب شدن سریع فلز و ایجاد حوضچه جوش می‌شود. سپس با حرکت دادن پرتو لیزر در طول درز یا محل اتصال، نقاط ذوب‌شده به یکدیگر پیوند می‌خورند و یک جوش یکدست و محکم شکل می‌گیرد. در بسیاری از موارد، جوشکاری لیزری بدون نیاز به سیم جوش یا فیلر اضافی انجام می‌شود، اما در صورت لزوم می‌توان از فیدر سیم (سیستم تغذیه سیم جوش خودکار) نیز برای پُر کردن درزهای بزرگ‌تر استفاده کرد. مراحل کار این فرایند به طور خلاصه عبارت‌اند از:
  • تولید پرتو لیزر: سورس دستگاه، پرتو لیزر را با توان مورد نیاز تولید می‌کند.
  • انتقال و تمرکز پرتو: پرتو تولید‌شده توسط فیبر نوری به سمت هد جوش هدایت شده و به‌وسیله لنز روی نقطه کوچکی متمرکز می‌شود.
  • ذوب موضعی فلز: انرژی متمرکز پرتو، فلز را در محل مورد نظر ذوب کرده و حوضچه‌ی مذاب تشکیل می‌شود.
  • پیشروی در امتداد جوش: اپراتور یا سیستم خودکار، هد لیزر را در طول محل اتصال حرکت می‌دهد تا کل درز جوش داده شود. حوضچه‌ی مذاب پس از عبور لیزر سریعا منجمد شده و اتصال محکمی ایجاد می‌کند.
  • اتمام و خنک‌شدن: پس از تکمیل جوشکاری، ناحیه جوش به سرعت خنک می‌شود و جوشی با کیفیت، تمیز و بدون اعوجاج زیاد حاصل می‌گردد.
در طی فرایند جوشکاری لیزری معمولا از گاز محافظ نیز استفاده می‌شود تا از اکسید شدن محل جوش جلوگیری گردد. نتیجه نهایی این فرایند، ایجاد یک جوش دقیق، تمیز و بسیار مستحکم است که از نظر کیفیت و دوام قابل مقایسه با بهترین جوش‌های حاصل از روش‌های سنتی است.

مزایای تفنگی بودن دستگاه جوش لیزری

  • طراحی ارگونومیک و راحتی در دست گرفتن
شکل تفنگی باعث می‌شود دستگاه به‌راحتی در دست قرار بگیرد و کاربر فشار کمتری روی دست‌ها و مچ خود احساس کند. این موضوع به‌ویژه در پروژه‌های طولانی یا محیط‌های کاری دشوار، خستگی اپراتور را کاهش می‌دهد.
  • کنترل دقیق و افزایش دقت کاری
شکل تفنگی به کاربر اجازه می‌دهد تا دستگاه را با تسلط بیشتری هدایت کند و با کنترل بهتر، دقت جوشکاری افزایش یابد. این امر در جوش‌های ظریف و قطعات پیچیده اهمیت ویژه‌ای دارد.
  • قابلیت مانور بالا در فضاهای محدود
با توجه به ابعاد جمع‌وجور و طراحی تفنگی، می‌توان دستگاه را در محل‌های زاویه دار یا باریک به‌آسانی حرکت داد و جوشکاری را بدون نیاز به تغییرات وسیع در محیط کاری انجام داد.
  • قابل حمل بودن و سهولت جابه‌جایی
وزن کم و ابعاد کوچک‌تر در مقایسه با سیستم‌های جوشکاری بزرگ، منجر به حمل و نقل آسان می‌شود. در نتیجه در کارگاه‌های سیار یا شرایطی که نیاز به جابه‌جایی مداوم وجود دارد، بسیار کاربردی خواهد بود.
  1. سرعت عمل و افزایش بهره‌وری
به دلیل تسلط اپراتور بر دستگاه و امکان تنظیم آسان زاویه و جهت، عملیات جوشکاری با سرعت بیشتری انجام می‌شود. این موضوع زمان انجام پروژه‌ها را کاهش داده و در هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌کند.
  1. قابلیت استفاده در پروژه‌های متنوع
شکل تفنگی دستگاه جوش لیزری مناسب جوش‌دادن اشکال هندسی و سطوح مختلف است؛ از صفحات تخت گرفته تا لوله‌ها و قطعات با زوایای پیچیده. در نتیجه برای صنایع مختلف و کاربردهای گوناگون قابل استفاده است.

مزایا

توضیحات

طراحی ارگونومیک

شکل تفنگی باعث می‌شود دستگاه به‌راحتی در دست قرار بگیرد و کاربر فشار کمتری روی دست‌ها و مچ خود احساس کند. این ویژگی به‌ویژه در پروژه‌های طولانی یا محیط‌های کاری دشوار، خستگی اپراتور را کاهش می‌دهد.

کنترل دقیق و افزایش دقت کاری

طراحی تفنگی به کاربر اجازه می‌دهد تا دستگاه را با تسلط بیشتری هدایت کند و با کنترل بهتر، دقت جوشکاری افزایش یابد؛ این امر در جوش‌های ظریف و قطعات پیچیده اهمیت ویژه‌ای دارد.

قابلیت مانور بالا در فضاهای محدود

ابعاد کوچک و طراحی تفنگی امکان حرکت آسان دستگاه در محل‌های زاویه دار یا باریک را فراهم می‌کند و جوشکاری بدون نیاز به تغییرات وسیع در محیط کاری انجام می‌شود.

قابل حمل بودن و سهولت جابه‌جایی

وزن کم و ابعاد کوچک‌تر نسبت به سیستم‌های جوشکاری بزرگ، حمل و نقل آسان را ممکن ساخته و در کارگاه‌های سیار یا شرایطی که نیاز به جابه‌جایی مداوم وجود دارد، کاربردی است.
سرعت عمل و افزایش بهره‌وری

تسلط بیشتر اپراتور بر دستگاه و امکان تنظیم آسان زاویه و جهت، باعث می‌شود عملیات جوشکاری با سرعت بیشتری انجام شود که در نتیجه زمان انجام پروژه‌ها کاهش یافته و هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌شود.

قابلیت استفاده در پروژه‌های متنوع

شکل تفنگی مناسب جوش‌دادن اشکال هندسی و سطوح مختلف (از صفحات تخت تا لوله‌ها و قطعات با زوایای پیچیده) بوده و در صنایع و کاربردهای گوناگون به کار می‌رود.

انواع فرایندهای جوش لیزری

دسته‌بندی بر اساس مکانیزم

این دسته‌بندی مشخص می‌کند که لیزر چگونه فلز را ذوب می‌کند:
  • جوشکاری رسانشی:
    • نحوه عملکرد: در این حالت، چگالی انرژی لیزر نسبتا پایین است. پرتو لیزر سطح قطعه را گرم می‌کند و این گرما از طریق “رسانش” به لایه‌های زیرین منتقل می‌شود.
    • ویژگی‌ها: جوش‌هایی با عمق کم و پهنای زیاد ایجاد می‌کند. سطح جوش بسیار صاف و تمیز است و نیاز به پرداخت کاری کمتری دارد.
    • کاربرد: مناسب برای ورق‌های نازک، فویل‌ها و جاهایی که زیبایی ظاهری جوش اهمیت دارد.
  • جوشکاری نفوذی:
    • نحوه عملکرد: در این حالت از لیزر با چگالی انرژی بسیار بالا استفاده می‌شود. انرژی آن‌قدر زیاد است که فلز نه تنها ذوب، بلکه در نقطه برخورد تبخیر می‌شود. فشار بخار ایجاد شده، کانالی عمیق و باریک در حوضچه مذاب ایجاد می‌کند که با حرکت لیزر، این سوراخ پر شده و جوش شکل می‌گیرد.
    • ویژگی‌ها: جوش‌هایی بسیار عمیق و باریک با سرعت بالا ایجاد می‌کند. نسبت عمق به پهنا در این جوش بسیار زیاد است.
    • کاربرد: برای قطعات ضخیم، مخازن تحت فشار، و خطوط تولید انبوه (مثل جوش بدنه خودرو).

دسته‌بندی بر اساس نوع تابش لیزر

اینکه لیزر یکسره بتابد یا قطع و وصل شود، نوع فرایند را تغییر می‌دهد:
  • جوشکاری لیزری پالسی:
    • لیزر به صورت ضربان‌دار (پالس‌های کوتاه) به قطعه می‌تابد. بین هر پالس، فلز فرصت خنک شدن دارد.
    • مزیت: حرارت ورودی به قطعه کم است، بنابراین قطعه تاب برنمی‌دارد و نمی‌سوزد.
    • کاربرد: قطعات حساس به حرارت (مثل قطعات الکترونیکی، باتری‌ها) و فلزات گران‌بها (طلا و نقره).
  • جوشکاری لیزری پیوسته:
    • پرتو لیزر به صورت مداوم و بدون وقفه می‌تابد.
    • مزیت: سرعت جوشکاری بسیار بالاست و خط جوش یکنواخت و بدون تخلخل ایجاد می‌کند.
    • کاربرد: خطوط تولید صنعتی سنگین و ورق‌های ضخیم.

جوشکاری هیبریدی

این روش یک تکنولوژی پیشرفته ترکیبی است:
  • تعریف: در این روش، لیزر هم‌زمان با یک روش جوشکاری قوسی (مثل MIG/MAG یا TIG) استفاده می‌شود.
  • مزیت: لیزر نفوذ عمیق را تامین می‌کند و قوس الکتریکی فاصله بین درزها را پر می‌کند (چیزی که لیزر به تنهایی در آن ضعیف است).
  • کاربرد: لوله‌سازی و سازه‌های بزرگ که نیاز به سرعت بالا و پرکردن درزهای باز دارند.

نوع فرایند

حالت تابش (لیزر)مکانیزم عملعمق نفوذویژگی بارز

کاربرد اصلی

جوشکاری پالسی

قطع و وصل (ضربانی)اغلب رسانشیکم تا متوسطورودی حرارت کم (قطعه داغ نمی‌شود)

قطعات ظریف، پزشکی، طلا و نقره، الکترونیک

جوشکاری پیوسته

یکسره (مداوم)نفوذی یا رسانشیمتوسط تا زیادسرعت بسیار بالا و خط جوش صاف

خطوط تولید انبوه، بدنه خودرو، لوله‌سازی

جوشکاری رسانشی

پالس یا پیوسته (کم‌توان)انتقال گرما از سطحکم (سطحی)جوش پهن و زیبا (بدون نیاز به پرداخت)

ورق‌های نازک، لوازم خانگی (استیل)، ظاهر کار

جوشکاری نفوذی

اغلب پیوسته (توان بالا)تبخیر فلز و ایجاد حفرهبسیار زیاد (عمیق)نسبت عمق به پهنای بالا (باریک و عمیق)

چرخ‌دنده‌ها، مخازن ضخیم، کشتی‌سازی

جوشکاری هیبریدیپیوسته + قوس الکتریکیترکیب لیزر و قوسبسیار زیادپر کردن درزهای باز (Gap Bridging)

سازه‌های غول‌پیکر، مخازن نفت و گاز

اجزای اصلی دستگاه جوش لیزری فایبر

یک دستگاه جوش لیزری فایبر معمولا از بخش‌های زیر تشکیل شده است:
  • منبع لیزر: قلب دستگاه که پرتو لیزر را تولید می‌کند. توان منبع بسته به نوع متریال و ضخامت آن انتخاب می‌شود.
  • سیستم انتقال پرتو: انتقال پرتو از منبع به هد جوش از طریق فیبر نوری یا آینه‌های خاص. کیفیت انتقال در حفظ توان و دقت پرتو حیاتی است.
  • هد جوش لیزری: شامل عدسی متمرکزکننده، نازل گاز محافظ و خروجی پرتو. گازهایی مثل آرگون یا نیتروژن از جوش در برابر اکسید شدن محافظت می‌کنند. در برخی مدل‌ها امکان استفاده از سیم جوش نیز وجود دارد.
  • سیستم کنترل: تنظیم و مانیتورینگ پارامترهای فرایند مانند توان لیزر، تمرکز پرتو، سرعت حرکت و گاز محافظ. این سیستم نقش کلیدی در ثبات و کیفیت جوش دارد.
  • سیستم خنک‌کاری: جهت حفظ دمای پایدار اجزای داخلی از آب ‌خنک یا هوا خنک استفاده می‌شود. این بخش عمر مفید دستگاه و عملکرد آن را تضمین می‌کند.

پارامترهای فنی جوش لیزری که کیفیت را تعیین می‌کنند

کیفیت نهایی جوش لیزری بستگی به تنظیم دقیق پارامترهای زیر دارد:
  • توان لیزر: مقدار توان تابشی لیزر تعیین‌کننده عمق نفوذ و میزان گرمای منتقل شده است. توان بالا عمق نفوذ بیشتر و سرعت جوشکاری بالاتر را ممکن می‌کند، اما اگر بیش از حد باشد ممکن است عیوبی مانند ترک‌خوردگی ایجاد شود. تنظیم توان باید با توجه به ضخامت و جنس قطعه انجام شود.
  • تمرکز پرتو و نقطه کانونی: محل فوکوس پرتو لیزر بر عمق و پهنای جوش تاثیر می‌گذارد. با تغییر فاصله کانونی (افست فوکوس) می‌توان میزان متمرکز بودن انرژی را کنترل کرد. بهبود تمرکز پرتو (با استفاده از عدسی‌های مناسب) به افزایش چگالی انرژی در محل جوش و در نتیجه عمق نفوذ بیشتر منجر می‌شود.
  • کیفیت پرتو: معیاری است که نشان می‌دهد پرتو چقدر به‌صورت تک‌مد یا چند‌مد منظم خارج می‌شود. کیفیت بالای پرتو باعث می‌شود انرژی بیشتر در یک نقطه متمرکز شود و جوش دقیق‌تر و با نفوذ بیشتر حاصل شود. لیزرهای فایبر معمولا کیفیت بالاتر (مقدار M² پایین‌تر) دارند، بنابراین برای جوشکاری‌های بسیار دقیق مناسب‌ترند.
  • سرعت جوشکاری: هرچه سرعت حرکت دستگاه بیشتر باشد، حرارت کمتری به هر نقطه اعمال می‌شود و عمق نفوذ کم‌تر می‌شود. سرعت بالا برای جوش ورق‌های نازک و درزهای سریع مناسب است، اما برای قطعات ضخیم‌تر باید سرعت کمتر انتخاب شود تا نفوذ کافی حاصل شود.
  • گاز محافظ و نازل جوش: انتخاب نوع گاز محافظ و هندسه نازل بر پاکی سطح جوش و جلوگیری از اکسیداسیون تاثیر دارد. گاز محافظ مناسب از ورود اکسیژن جلوگیری کرده و سطح جوش را تمیز نگه می‌دارد. نازل مناسب جریان گاز را یکنواخت و متمرکز به محل جوش می‌فرستد.
  • سیم جوش لیزری: اگر سیم پر کننده استفاده شود، نرخ تغذیه سیم و قطر آن باید به‌دقت کنترل شود. سیم جوش می‌تواند برای جبران هر گونه شکاف جزئی در بهبود استحکام مکانیکی مورد استفاده قرار گیرد.
  • سیستم خنک‌کاری: آب‌خنک یا هوا خنک برای حفظ دمای مناسب تجهیزات حیاتی است. دمای بالای بیش از حد می‌تواند علاوه بر کاهش عمر دستگاه، موجب تغییرات نامطلوبی در کیفیت پرتو و در نتیجه جوش شود.
  • پارامترهای دیگر: ضخامت قطعه، فرم محل اتصال Butt, Lap, T-joint و غیره، دقت هم‌ترازی لبه‌ها و تمیزی سطح مانند از بین بردن روغن و زنگ نیز بر کیفیت جوش تاثیرگذارند.

انواع دستگاه جوش لیزری کدام‌اند؟

دستگاه‌های جوش لیزری بر اساس نوع منبع تولید لیزر، مکانیزم عملکرد و ویژگی‌های فنی در چند گروه اصلی قرار می‌گیرند. شناخت این دسته‌ها به کاربران کمک می‌کند تا متناسب با نوع متریال، حجم تولید، شرایط محیطی و دقت موردنیاز، انتخاب مناسبی داشته باشند. در ادامه، رایج‌ترین انواع دستگاه جوش لیزری همراه با مدل‌هایی که شرکت روتک عرضه می‌کند، معرفی شده‌اند:

دستگاه جوش لیزری فایبر

این دستگاه‌ها با استفاده از فیبر نوری تقویت‌شده به‌عنوان منبع لیزر، پرتو بسیار متمرکز و قدرتمندی ایجاد می‌کنند. لیزر فایبر به دلیل کیفیت پرتو بالا، بازده انرژی مناسب و طول عمر زیاد، محبوب‌ترین انتخاب در صنایع سنگین و نیمه‌سنگین محسوب می‌شود. ویژگی‌ها:
  • مناسب برای آهن، استیل، آلومینیوم، برنج، چدن و آلیاژهای خاص
  • قابلیت جوشکاری عمیق و پیوسته یا نقطه‌ای (بسته به تنظیمات دستگاه)
  • سرعت بالا، اعوجاج حرارتی پایین و قابلیت اتوماسیون آسان
انواع سیستم خنک‌کاری در لیزر فایبر:
  • مدل آب‌ خنک: دارای چیلر داخلی یا خارجی، مناسب کارهای صنعتی سنگین و استفاده طولانی‌مدت
  • مدل هوا خنک: فاقد چیلر، سبک و قابل حمل، مناسب پروژه‌های کوچک‌تر یا محیط‌های محدود
مدل‌های موجود در روتک:
  • دستگاه جوش لیزری فایبر آب ‌خنک (نسخه صنعتی و پرتابل)
  • دستگاه جوش لیزری فایبر هوا خنک پرتابل

دستگاه جوش لیزری طلا و نقره  Nd:YAG

این مدل با لیزر حالت جامد Nd:YAG کار می‌کند و به ‌دلیل عملکرد پالسی بسیار دقیق، گزینه‌ای ایده‌آل برای جوشکاری فلزات ظریف و گران‌بها مانند طلا و نقره است. ویژگی‌ها:
  • امکان جوشکاری نقطه‌ای بسیار دقیق با پالس‌های کنترل‌شده
  • مناسب برای طلاسازی، نقره‌سازی، بدلیجات، پروتزهای پزشکی و تعمیرات ظریف
  • تغییر رنگ یا سیاه‌شدگی بسیار کم نسبت به روش‌های سنتی
  • مجهز به میکروسکوپ و کنترل پارامترهای توان، پالس و قطر نقطه
مدل تخصصی روتک:
  • دستگاه جوش لیزری Nd:YAG مخصوص طلا و نقره

دستگاه جوش لیزری دیود

دستگاه‌های جوش لیزری دیود از دیودهای نیمه‌رسانا برای تولید پرتو لیزر استفاده می‌کنند و به دلیل طراحی فشرده، بهره‌وری انرژی بالا و قیمت مناسب‌تر، گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه برای کاربردهای سبک یا تخصصی محسوب می‌شوند. این نوع دستگاه‌ها عمدتاً در صنایع ظریف‌کاری، تجهیزات پزشکی، الکترونیک و حتی جوشکاری برخی انواع پلاستیک به کار می‌روند. اگرچه توان خروجی آن‌ها نسبت به لیزرهای فایبر یا Nd:YAG پایین‌تر است، اما در کاربردهایی که نیاز به حرارت کنترل‌شده و دقت بالا وجود دارد، عملکردی قابل‌قبول ارائه می‌دهند.

دستگاه جوش لیزری  CO2

دستگاه‌های جوش لیزری CO2 با بهره‌گیری از گاز دی‌اکسید کربن تحریک‌شده، پرتو لیزری با طول موج بالا تولید می‌کنند که برای جوشکاری فلزات ضخیم و آلیاژهای خاص بسیار مؤثر است. این دستگاه‌ها با تمرکز انرژی بالا، امکان ایجاد جوش‌های عمیق و مقاوم را فراهم می‌کنند، هرچند به دلیل سیستم اپتیکی پیچیده‌تر، مصرف انرژی بیشتر و حساسیت به شرایط کاری، نیاز به تنظیمات دقیق‌تری دارند. لیزر CO2 هنوز در برخی صنایع سنگین یا پروژه‌های خاص، به‌ویژه در مواردی که عمق نفوذ بالا مورد نیاز است، کاربرد خود را حفظ کرده است.

کاربردهای جوش لیزری در صنایع مختلف

جوش لیزری به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود در صنایع متعددی کاربرد دارد. برخی از مهم‌ترین کاربردها عبارت‌اند از:

صنایع خودروسازی

جوش لیزری در بدنه، شاسی، قطعات گیربکس و موتور خودرو کاربرد دارد. سرعت بالا، استحکام جوش و اعوجاج کم، این فناوری را برای تولید انبوه ایده‌آل کرده است.

صنایع الکترونیک و باتری‌سازی

برای جوشکاری دقیق قطعات کوچک، سنسورها، بردهای PCB و سلول‌های باتری لیتیومی استفاده می‌شود. کنترل حرارتی بالا و دقت نقطه‌ای، مزیت اصلی در این حوزه است.

صنایع پزشکی و آزمایشگاهی

ابزارهای جراحی، ایمپلنت‌ها و تجهیزات دندانپزشکی با نیاز به جوش تمیز و زیست‌سازگار، با لیزر جوش داده می‌شوند. این فناوری در ساخت استنت و پروتز بسیار کاربردی است.

ساخت ماشین‌آلات و ابزار دقیق

برای مونتاژ قطعاتی مانند چرخ‌دنده، محفظه‌ها، قطعات موتورهای کوچک و همچنین تعمیرات در محل، از دستگاه‌های جوش لیزری پرتابل استفاده می‌شود.

صنعت طلاسازی

جوشکاری طلا و نقره با دستگاه جوش لیزر طلا بدون تغییر رنگ و آسیب به طراحی انجام می‌شود. برای ترمیم ظریف بندها و شکاف‌های ریز بسیار کاربرد دارد.

صنایع فلزی و خانگی

در تولید کابینت، بدنه یخچال، لباسشویی و ورق‌کاری‌های عمومی، لیزر به‌خاطر ظاهر تمیز و سرعت بالا گزینه‌ای اقتصادی و موثر است.

مقایسه جوش لیزری با روش‌های رایج

در مقایسه با جوشکاری قوس الکتریکی مانند MIG/TIG یا جوش نقطه‌ای، جوش لیزری دارای مزایای مشخصی است که آن را به انتخاب اول بسیاری از صنایع تبدیل کرده است. مزایای اصلی جوش لیزری شامل موارد زیر هستند:
  • دقت و مقیاس جوش: جوشکاری با لیزر می‌تواند در مقیاس‌های بسیار کوچک (حتی کمتر از میلی‌متر) انجام شود، در حالی که روش‌های سنتی برای قطعات بسیار ریز چندان کارآمد نیستند. از سوی دیگر، لیزر می‌تواند جزئیات پیچیده را بدون تماس فیزیکی ابزار با قطعه اجرا کند که مزیتی بزرگ به شمار می‌رود.
  • کیفیت و ظاهر جوش: جوش حاصل از دستگاه جوش لیزری به دلیل تمرکز دقیق و کنترل بهتر پارامترها، یکنواخت‌تر و تمیزتر است. در مقابل، در جوشکاری سنتی پاشش جرقه، دوده و ناصافی بیشتری در محل جوش مشاهده می‌شود و معمولاً نیاز به تمیزکاری و پرداخت بیشتری دارد.
  • اعوجاج حرارتی: به دلیل حرارت موضعی در جوش لیزری، قطعه کار کمتر دچار تنش و اعوجاج می‌شود. اما در روش‌های قوسی سنتی، به علت گسترده‌تر بودن منطقه‌ی حرارت دیده، تغییر شکل قطعه پس از جوش بیشتر محتمل است.
  • روش ایجاد حرارت: در جوشکاری سنتی (مانند جوش CO2 یا آرگون)، حرارت از طریق قوس الکتریکی و سوختن الکترود یا گاز ایجاد می‌شود؛ در حالی که در جوش لیزری، یک پرتو نور متمرکز این حرارت را به شکل دقیق‌تری تامین می‌کند.
  • منطقه متاثر گرمایی کمتر: لیزر حرارت را صرفا به منطقه بسیار کوچکی اعمال می‌کند، بنابراین درصد بسیار کمی از فلز پیرامونی ذوب می‌شود. این ویژگی به حفظ خواص مکانیکی قطعه مادر کمک می‌کند.
  • امکان جوشکاری فلزات متفاوت: جوش لیزری در اتصال آلیاژهای مختلف و فلزات با ضریب هدایت گرمایی متفاوت (مانند آهن به آلومینیوم یا مس) عملکرد بهتری دارد، چرا که تنظیمات دقیق لیزر این کار را تسهیل می‌کند.
  • سرعت و راندمان: در بسیاری از موارد، سرعت جوشکاری لیزری از روش‌های سنتی بالاتر است زیرا می‌توان با تمرکز انرژی در نقطه‌ی مورد نظر و حرکت سریع‌تر، جوش را انجام داد. این موضوع در تولید انبوه تفاوت چشمگیری ایجاد می‌کند.
  • پاشش کمتر: برخلاف جوش‌های قوس الکتریکی که معمولا با پاشش همراه‌اند، جوش لیزری تقریبا بدون پاشش است و در نتیجه نیاز به فرایند پاک‌سازی پس از جوش ندارد.
با این حال، جوش لیزری معایبی نسبت به روش‌های مرسوم جوشکاری نیز دارد:
  • هزینه‌ها: دستگاه‌های جوش سنتی قیمت اولیه پایین‌تری نسبت به دستگاه جوش لیزری دارند و هزینه‌های مصرفی آن‌ها (مانند الکترود، سیم جوش و گاز) نیز کمتر است. اما در مقابل، جوشکاری لیزری بهره‌وری بالاتر، دقت بیشتر و نیاز کمتر به متریال مصرفی و تعمیرات دارد که در درازمدت می‌تواند هزینه‌های اولیه را جبران کند.
  • مهارت مورد نیاز: برای انجام جوشکاری سنتی با کیفیت بالا، معمولاً تجربه و مهارت زیادی لازم است. در حالی که در جوشکاری لیزری، کنترل بسیاری از عوامل توسط دستگاه صورت می‌گیرد و اپراتور بیشتر نقش تنظیم و نظارت را ایفا می‌کند؛ بنابراین یادگیری آن برای افراد تازه‌کار ساده‌تر است و نتایج قابل‌اطمینان‌تری به دست می‌آید.
  • تنظیمات دقیق: جوش لیزری به تنظیمات دقیق دو قطعه نیاز دارد؛ در غیر این صورت کیفیت جوش کاهش می‌یابد. برخی از روش‌های سنتی مانند جوش قوس برای متریال بسیار ضخیم عمق نفوذ بیشتری در یک پاس دارند.
  • حساسیت به ویژگی‌های سطح: برای مثال، سطوح بسیار اکسید شده یا نامنظم ممکن است با جوش لیزر به‌خوبی جوش نخورد.
  • عمق جوش محدودتر در یک پاس: همان‌طور که اشاره شد، جوش لیزری نفوذی عمیق دارد؛ ولی برای ورق‌های بسیار ضخیم، سایر روش‌ها (مثل جوش زیرپودری یا ترکیبی) ممکن است مناسب‌تر باشند.

راه حل مشکلات کار با جوش لیزری

هنگام کار با دستگاه جوش لیزر دستی ممکن است به مشکلاتی برخورد کنید که افراد زیادی با آن مواجه شده‌اند؛ بنابراین در این مقاله به پر تکرارترین سوالات درباره این دستگاه پرداخته‌ایم. این مشکلات عبارت‌اند از:

عدم نمایش نور قرمز خروجی از هد

  • چک لنز آینه داخلی هد
  • محکم کردن کابل موتور
  • چک پاور 15vdc±

عدم نمایش وضعیت یا خروجی نور متناوب لیزر

  • چک اتصال جوش
  • چک کابل ارتباطی هد به مین برد

عدم قطع شدن گاز خروجی

  • خاموش کردن دکمه گاز از روی صفحه نمایش

جوشکاری نامناسب

  • چک فوکوس
  • چک پروتکتیو
  • چک مرکز بودن پرتو نور
  • چک قدرت و فرکانس از صفحه نمایش

عدم جوشکاری یک دست (داشتن نقاط ریز در جوش)

  • چک فرکانس و مدل جوشکاری موتور از صفحه نمایش
  • انتخاب مدل تایید شده
  • افزایش فرکانس موتور

ضعیف شدن قدرت لیزر

  • چک پروتکتیو
  • چک لنزهای داخلی هد

داشتن آلارم سورس

  • روشن کردن چیلر قبل از روشن کردن سورس دستگاه لیزر برای رسیدن دما به حد مطلوب
  • تماس با واحد پشتیبانی

متریال‌های قابل جوش دستگاه جوش لیزری چیست؟

جوشکاری لیزری با متمرکز کردن پرتو لیزر، امکان اتصال قطعات از متریال گوناگون را با کم‌ترین تأثیر حرارتی فراهم می‌کند. این روش در مقایسه با جوشکاری‌های سنتی، سرعت بیشتر، دقت بالاتر و سطح جوش صاف‌تر و تمیزتری ایجاد می‌کند. در ادامه، مهم‌ترین متریال‌هایی که می‌توان با دستگاه جوش لیزری جوش داد را مشاهده می‌کنید:
  1. فولاد کربنی:
    • برای حصول بهترین کیفیت در جوش، باید تنظیمات جوش را متناسب با درصد کربن فلز پایه انجام داد.
    • با افزایش میزان کربن احتمال ترک‌خوردگی افزایش می‌یابد و در فولادهای پرکربن، معمولا پیش‌گرمایش توصیه می‌شود.
  2. فولاد آلیاژی:
    • فولادهای آلیاژی (حاوی منگنز، سیلیکون، نیکل، تیتانیوم، مس، کروم و…) با لیزر به‌خوبی جوش می‌خورند.
    • در صورت تنظیم صحیح پارامترهای لیزر، می‌توان استحکامی نزدیک به فلز پایه به دست آورد.
  3. فولاد ضد زنگ‌ (استنلس استیل):
    • جوشکاری لیزری این فولادها در مقایسه با روش‌های سنتی آسان‌تر است و می‌توان به جوش‌هایی باکیفیت و بدون تخلخل رسید.
    • منطقه متاثر از حرارت کوچک بوده و اعوجاج کاهش می‌یابد.
  4. مس و آلیاژهای مس:
    • به دلیل رسانایی حرارتی بالا، جوشکاری مس با روش‌های معمول دشوار است.
    • در فرایند جوشکاری لیزری، تمرکز بالای انرژی موجب ذوب سریع و جوش تمیز می‌شود و از اعوجاج زیاد جلوگیری می‌کند.
  5. آلومینیوم و آلیاژهای آلومینیوم:
    • آلومینیوم به شدت پرتو لیزر را بازتاب می‌دهد و در صورت عدم تنظیم صحیح پارامترها، احتمال ایجاد تخلخل وجود دارد.
    • با استفاده از توان کافی و آماده‌سازی مناسب سطح، می‌توان جوش‌هایی باکیفیت و عاری از عیب ایجاد کرد.
  6. طلا و آلیاژهای طلا:
    • به علت ظرافت و ارزش بالای طلا، از جوش لیزری در صنعت طلاسازی استفاده می‌شود.
    • با این روش، جوشی تمیز و ظریف با کم‌ترین تغییر در ظاهر قطعه ایجاد می‌گردد.
  7. سایر فلزات:
    • فلزاتی مانند تیتانیوم، نیکل، کروم، روی، نقره و آلیاژهای آن‌ها هم قابلیت جوشکاری با لیزر را دارند.
برای هر متریال باید پارامترهای جوش (توان، سرعت، گاز محافظ و…) به‌درستی تعیین شود.
متریالتوضیحات
فولاد کربنیتنظیم پارامترهای جوش بر اساس درصد کربن؛ افزایش میزان کربن باعث افزایش احتمال ترک‌خوردگی می‌شود؛ در فولادهای پرکربن، معمولا پیش‌گرمایش توصیه می‌شود.
فولاد آلیاژیشامل عناصر منگنز، سیلیکون، نیکل، تیتانیوم، مس، کروم و…؛ با تنظیم صحیح پارامترهای لیزر، می‌توان استحکام نزدیک به فلز پایه را به دست آورد.
فولاد ضد زنگ (استنلس استیل)جوشکاری آسان‌تر نسبت به روش‌های سنتی؛ امکان ایجاد جوش‌های باکیفیت و بدون تخلخل؛ منطقه متأثر از حرارت کوچک و کاهش اعوجاج در نتیجه استفاده از جوشکاری لیزری.
مس و آلیاژهای مسبه دلیل رسانایی حرارتی بالا، جوشکاری با روش‌های معمول دشوار است؛ تمرکز بالای انرژی لیزر موجب ذوب سریع و ایجاد جوش تمیز و کاهش اعوجاج می‌شود.
آلومینیوم و آلیاژهای آلومینیومآلومینیوم پرتو لیزر را به‌شدت بازتاب می‌دهد؛ در صورت عدم تنظیم صحیح پارامترها، احتمال ایجاد تخلخل وجود دارد؛ با استفاده از توان کافی و آماده‌سازی مناسب سطح، جوش‌های باکیفیت تولید می‌شود.
طلا و آلیاژهای طلابه دلیل ظرافت و ارزش بالا، در صنعت طلاسازی استفاده می‌شود؛ ایجاد جوش‌های تمیز و ظریف با کمترین تغییر در ظاهر قطعه.
سایر فلزاتشامل فلزاتی مانند تیتانیوم، نیکل، کروم، روی، نقره و آلیاژهای آن‌ها؛ این فلزات نیز قابلیت جوشکاری با لیزر را دارند.

نکات ایمنی در کار با دستگاه جوش لیزری

جوشکاری با لیزر هرچند مزایای زیادی دارد، اما یک فرایند صنعتی پرانرژی است و رعایت کامل نکات ایمنی در هنگام کار با دستگاه جوش لیزری الزامی است. در زیر به چند مورد از مهم‌ترین توصیه‌های ایمنی اشاره می‌کنیم: استفاده از عینک محافظ مخصوص: پرتو لیزر مورد استفاده در این دستگاه معمولاً در طیف مادون قرمز است که با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شود اما می‌تواند به چشم آسیب جدی برساند. همیشه هنگام کار با دستگاه جوش لیزری از عینک‌های ایمنی دارای فیلتر مخصوص همان طول موج لیزر استفاده کنید. محافظت پوست و بدن: از آنجا که جوشکاری لیزری می‌تواند جرقه‌ها و تابش‌های خطرناک ایجاد کند، پوشیدن لباس‌های محافظ مانند دستکش، پیش‌بند چرمی و لباس آستین‌بلند ضروری است. هرگز قسمت‌های بدون حفاظت بدن را در معرض تابش مستقیم یا غیرمستقیم لیزر قرار ندهید. آموزش و آگاهی: تنها افراد آموزش‌دیده باید با دستگاه جوش لیزری کار کنند. پیش از شروع کار، دفترچه راهنما و دستورالعمل‌های تولیدکننده را به دقت مطالعه کرده و در صورت امکان تحت نظارت فردی با تجربه تمرین کنید. آگاهی از خطرات احتمالی و نحوه کار ایمن با دستگاه، از وقوع حوادث جلوگیری می‌کند. نگهداری و بازبینی منظم: نگهداری دستگاه جوش لیزری شامل بازبینی روزانه‌ی تمیزی دستگاه، لنز، نازل و کابل‌هاست. به‌صورت هفتگی پیچ‌ها، فیلتر هوا، سطح آب چیلر و فشار گاز کنترل می‌شود. ماهانه سرویس هد جوش، سیستم اپتیک، اتصالات و خنک‌کننده انجام می‌گیرد و هر سه ماه یک‌بار نیز سرویس کامل، کالیبراسیون و بررسی سلامت سورس و فیبر اپتیک الزامی است.

نکات کاربردی دستگاه جوش لیزری چیست؟

در زمان خرید دستگاه جوش لیزری، توجه به چند نکته کلیدی می‌تواند به شما کمک کند تا دستگاه مناسبی را انتخاب کنید که هم کارایی مطلوبی داشته باشد و هم از نظر ایمنی و دوام، قابل اعتماد باشد. این نکات عبارت‌اند از:
  1. عدم دسترسی آسان به قطعات داخلی (دارای قفل و کلید)
هیچ‌یک از بخش‌های داخلی دستگاه نباید در دسترس مستقیم قرار گیرد. این کار علاوه بر حفظ ایمنی کاربر، از بروز آسیب ناخواسته به اجزای جوشکاری لیزری نیز جلوگیری می‌کند.
  1. استفاده از استابلایزر
قطع مکرر برق ممکن است به سیستم کنترل جوشکاری آسیب بزند؛ بنابراین بهتر است برای تأمین برق، از منبع تغذیه‌ای که ولتاژ و جریان پایدار و قابل اطمینانی دارد استفاده کنید.
  1. دارا بودن کلید emergency
این کلید موجب شده تا در موقع ضروری، مسیر برق را به کلی قطع کند.
  1. تأمین هم‌زمان 24 ولت و 15 ولت در مدار کنترل
مدار کنترل دستگاه باید ولتاژهای 24 ولت و 15 ولت را به طور هم‌زمان به سیستم جوشکاری ارائه کند. در غیر این صورت، احتمال بروز خطا در انتقال سیگنال وجود دارد که می‌تواند عملکرد دستگاه را مختل کند.
  1. حفظ تمیزی محیط نصب QBH
هنگام نصب قطعه‌ی QBH، باید به تمیزی محیط اطراف دقت کنید تا گرد و خاک وارد آن نشود. در این شرایط، پیش از جاگذاری QBH در بدنه تفنگ، فن دستگاه را خاموش کرده و قطعه را به دقت تمیز کنید. ورود آلودگی به این بخش، خطر سوختن محافظ لنز را افزایش می‌دهد و می‌تواند هزینه‌های تعمیراتی زیادی به همراه داشته باشد؛ البته در دستگاه‌های شرکت روتک، QBH در محیط تمیز به هد دستگاه از قبل نصب شده است.

هنگام خرید دستگاه جوش لیزری به چه نکاتی باید توجه کرد؟

اگر تصمیم به خرید دستگاه جوش لیزری گرفته‌اید، توجه به چند نکته کلیدی می‌تواند به شما در انتخاب بهتر و مطمئن‌تر کمک کند. در ادامه مهم‌ترین فاکتورهایی که باید پیش از خرید این دستگاه در نظر داشته باشید را مرور می‌کنیم: نوع نیاز و کاربرد: ابتدا مشخص کنید که دستگاه را برای چه کاری می‌خواهید. نوع متریال (جنس فلزات) و ضخامت قطعاتی که قصد جوش آن‌ها را دارید، تعیین‌کننده مشخصات دستگاه (مانند توان لیزر) خواهد بود. توان و مشخصات فنی لیزر: دستگاه‌های جوش لیزری در توان‌های مختلف (مثلاً 1500 وات و بالاتر) عرضه می‌شوند. هرچه توان لیزر بیشتر باشد، قابلیت جوش دادن قطعات ضخیم‌تر و سرعت جوشکاری بالاتر خواهد بود. حتماً دستگاهی انتخاب کنید که توان آن با نیاز کاری شما متناسب باشد. سیستم خنک‌کننده و پایداری عملکرد: توان‌های بالاتر لیزر نیاز به خنک‌کننده (معمولاً آب‌خنک) دارند. اطمینان حاصل کنید که سیستم خنک‌کننده دستگاه کارآمد است تا در استفاده‌های طولانی‌مدت، کیفیت جوشکاری لیزری افت نکند و دستگاه بیش از حد داغ نشود. قابلیت‌ها و تجهیزات همراه: وجود قابلیت فیدر سیم (تغذیه خودکار سیم جوش) برای جوش درزهای بزرگ‌تر، داشتن حالت‌های کاری مختلف (پالسی/پیوسته) و امکاناتی نظیر صفحه نمایش لمسی و تنظیمات پیشرفته، می‌تواند کارایی دستگاه را افزایش دهد. همچنین برخی دستگاه‌ها با لوازم جانبی مانند عینک ایمنی مخصوص، کابل‌های اضافی یا نازل‌های یدکی ارائه می‌شوند که مزیت محسوب می‌شود. ابعاد و سهولت کاربری: به فضای کارگاه خود و قابلیت حمل دستگاه توجه کنید. دستگاه‌های دستی معمولاً کوچک‌تر و قابل‌حمل‌تر هستند، در حالی که مدل‌های صنعتی ممکن است ثابت و بزرگ باشند. همچنین واسط کاربری ساده و آموزش مناسب از سوی فروشنده، به شروع به کار سریع‌تر شما کمک خواهد کرد. ایمنی و استانداردها: مطمئن شوید دستگاه منتخب دارای استانداردهای ایمنی لازم (مانند محافظت در برابر تشعشع لیزر) است. وجود قفل‌های ایمنی، سیستم قطع اضطراری و تجهیزات حفاظتی از نکات مهم ایمنی دستگاه است. رعایت این موارد در یک دستگاه استاندارد، علاوه بر حفاظت کاربران، باعث افزایش طول عمر دستگاه نیز می‌شود. گارانتی و خدمات پس از فروش: سرمایه‌گذاری روی چنین دستگاهی قابل‌توجه است؛ بنابراین دستگاهی را انتخاب کنید که دارای گارانتی معتبر و خدمات پس از فروش قوی باشد. از فروشنده درباره تأمین قطعات یدکی، خدمات تعمیراتی و پشتیبانی فنی سؤال کنید تا در آینده با مشکل مواجه نشوید. برند معتبر: خرید از یک برند خوش‌نام و با‌تجربه نظیر روتک، می‌تواند اطمینان خاطری از بابت کیفیت دستگاه و در دسترس بودن خدمات ایجاد کند. برندهای معتبر معمولاً آزمون خود را در صنعت پس داده‌اند و دستگاه‌های آن‌ها از نظر عملکرد و دوام، امتحان خود را پس داده‌اند.

چگونه دستگاه جوش لیزری مناسب انتخاب کنیم؟

انتخاب دستگاه جوش لیزری مناسب نیازمند توجه به پارامترهای عملیاتی، متریال و شرایط کاری است:
  • توان دستگاه و جنس قطعه: ابتدا باید بر اساس ضخامت و جنس فلز، توان لیزر مناسب تعیین شود. برای نمونه، برای جوش فولاد ضدزنگ معمولاً دستگاه‌های با توان ۲۰۰۰–۳۰۰۰ وات استفاده می‌شود. لیزرهای فایبر  به دلیل کیفیت بالای پرتو و کارایی انرژی بیشتر در صنایع معمول‌اند.
  • سیستم خنک‌کاری: در صورت انتخاب لیزر پرتوان (بیش از حدود ۱۵۰۰ وات)، سیستم آب‌خنک الزامی است. دستگاه‌هایی با توان پایین‌تر را می‌توان با هوا خنک (فن خنک کننده) نیز به کار گرفت، اما همواره باید مشخصات سازنده را رعایت کرد.
  • کیفیت پرتو (M²): اگر قرار است قطعات کوچک و دقیق جوش داده شوند (مثلاً در صنعت پزشکی یا الکترونیک)، لازم است دستگاه دارای کیفیت پرتو تک‌مد (M² پایین) باشد تا امکان تمرکز بیشتر فراهم شود.
  • اتوماسیون و امکانات: نیاز به قابلیت‌های اتوماسیون مانند کنترلر پیشرفته و فیکسچر اتومات را باید بر اساس حجم تولید و پیچیدگی قطعه در نظر گرفت.
  • بودجه و پشتیبانی: قیمت دستگاه‌های نو می‌تواند بسیار بالا باشد؛ بنابراین در صورت محدودیت بودجه، امکان بررسی دستگاه‌های دست دوم سالم وجود دارد. همچنین وجود نماینده و خدمات پس از فروش برای تامین قطعات یدکی و پشتیبانی فنی اهمیت زیادی دارد.

هزینه‌ها، مصرفی‌ها و نگهداری دستگاه

هزینه‌های جاری و نگهداری یک دستگاه جوش لیزری شامل موارد زیر است:
  • مصرفی‌ها: در بیشتر فرایندهای جوش لیزری از گاز محافظ (عموماً آرگون یا نیتروژن) استفاده می‌شود که هزینه ماهانه به مصرف گاز و قیمت آن بستگی دارد. همچنین عدسی‌های اپتیکی (لنزهای فوکوس) پس از مدتی کار نیاز به تعویض یا تمیزکاری دوره‌ای دارند. اگر از سیم جوش لیزری استفاده شود، هزینه تهیه سیم مناسب (معمولاً فولادی یا استیل) باید در نظر گرفته شود.
  • مصرف انرژی: لیزرهای فایبر صنعتی معمولا راندمان ۲۰–۳۰٪ دارند؛ بنابراین مصرف برق بالایی دارند. به‌خصوص دستگاه‌های بالای ۲۰۰۰ وات به منبع تغذیه سه‌فاز و چیلرهای قدرتمند نیاز دارند که خود هزینه برق و زیرساخت اضافه می‌کند.
  • نگهداری: از آنجا که جوش لیزری فرایندی غیرتماسی است، بخش‌های مکانیکی آن استهلاک کمی دارند. این سیستم‌ها عملاً نیاز به نگهداری مکرر ندارند. با این حال، بخش‌های اپتیکی بسیار حساس‌اند و باید به‌صورت منظم تمیز و کالیبره شوند تا کیفیت پرتو محفوظ بماند. سیستم خنک‌کن نیز باید پایش شود و در صورت کاهش کارایی، سرویس یا تعویض شود.
  • قطعات الکترونیکی و نوری: گاهی اوقات ضرورت دارد منابع لیزر (دیودها یا قدرت دهنده‌ها) و حسگرها بررسی یا کالیبره شوند. همچنین تعویض فیبر نوری اگر آسیب ببیند (مثلاً در دستگاه‌های قابل حمل) قابل انجام است، ولی هزینه‌بر است.
به طور کلی هزینه‌های جاری جوش لیزری از جوش قوسی کمتر است (چون الکترود در آن حذف شده)، اما هزینه‌های تعمیر و نگهداری اپتیک‌ها و خنک‌کننده بالاتر است.

چرا جوش لیزری به انتخاب اول صنعت تبدیل شده است؟

جوش لیزری امروز به دلیل دقت بالا، سرعت چشمگیر و اعوجاج حرارتی بسیار کم، به یکی از اصلی‌ترین فناوری‌های اتصال در صنایع پیشرفته تبدیل شده است. امکان ایجاد درزهای بسیار باریک و عمیق، تنظیم دقیق توان و تمرکز پرتو، و قابلیت اتصال انواع فلزات سخت و ضخیم، این روش را به گزینه‌ای قابل‌اعتماد برای تولیدات صنعتی تبدیل کرده است. اتوماسیون‌پذیری، مصرف کم متریال و افزایش بهره‌وری نیز باعث شده جوش لیزری جایگزین بسیاری از روش‌های سنتی شود. اگر قصد ارتقای کیفیت و سرعت تولید دارید، سرمایه‌گذاری روی دستگاه جوش لیزری یک انتخاب آینده‌نگرانه است. شرکت روتک با تجربه گسترده در تأمین و پشتیبانی دستگاه‌های جوش و برش لیزری، بهترین گزینه را متناسب با نیاز کسب‌وکار شما پیشنهاد دهد. 📞برای مشاوره رایگان همین حالا با ۰۲۱۴۸۰۰۰۰۹۰ تماس بگیرید. با خدمات تخصصی و پشتیبانی معتبر روتک، مسیر ورود به دنیای پیشرفته جوشکاری لیزری برای شما ساده‌تر و مطمئن‌تر خواهد بود.

دستگاه جوش لیزری چیست؟

دستگاه جوش لیزری با تمرکز پرتو لیزر روی نقطه اتصال، فلز را ذوب و دو قطعه را به هم متصل می‌کند. این روش دقت بالا و ناحیه حرارتی بسیار کوچک ایجاد می‌کند و در استانداردهای ۲۰۲۴–۲۰۲۵ به‌عنوان Laser Beam Welding تعریف شده است.

با دستگاه جوش لیزری چه فلزاتی را می‌توان جوش داد؟

فولاد، استیل، آلومینیوم، مس، برنج و بسیاری از آلیاژهای صنعتی با لیزر فایبر قابل جوشکاری هستند. سازندگان معتبر مانند IPG در مدل‌های ۲۰۲۴–۲۰۲۵ عملکرد مطلوب روی فلزات بازتابنده نیز گزارش کرده‌اند.

حداکثر ضخامت قابل جوش چقدر است؟

براساس داده‌های ۲۰۲۴، توان ۱۰۰۰ وات معمولاً تا حدود ۲–۳ میلی‌متر و توان ۱۵۰۰–۳۰۰۰ وات تا حدود ۴–۸ میلی‌متر در فولاد و استیل را پشتیبانی می‌کند. مقدار نهایی به نوع آلیاژ و سرعت حرکت بستگی دارد و باید با کاتالوگ دستگاه تطبیق داده شود.

جوش لیزری چه تفاوتی با MIG و TIG دارد؟

لیزر سرعت بالاتر، اعوجاج کمتر و دقت بیشتری نسبت به MIG/TIG دارد. طبق داده‌های تولیدکنندگان (۲۰۲۳–۲۰۲۵)، جوش لیزری دستی گاهی تا ۴ برابر سریع‌تر از TIG عمل می‌کند، اما هزینه اولیه بالاتری دارد.

مهم‌ترین پارامترهای مؤثر بر کیفیت جوش لیزری چیست؟

توان، سرعت حرکت، فوکوس، حالت کارکرد (پیوسته یا پالسی) و الگوی حرکت پرتو بیشترین تأثیر را دارند. تنظیم نادرست هرکدام می‌تواند باعث نفوذ ناکافی یا سوختگی لبه شود.

تفاوت لیزر فایبر با CO₂ و Nd:YAG چیست؟

لیزر فایبر برای جوش فلزات بازده بالاتر، جذب بهتر و نگهداری پایین‌تری نسبت به CO₂ دارد. Nd:YAG هنوز در برخی کاربردهای صنعتی استفاده می‌شود، اما برای کارهای عمومی فلز، فایبر انتخاب اول سال‌های ۲۰۲۴–۲۰۲۵ است.

تفاوت دستگاه جوش لیزر دستی با رباتیک چیست؟

مدل‌های دستی برای کارهای متنوع، تعمیرات و پروژه‌های سفارشی مناسب‌اند. رباتیک برای تولید انبوه و تکرارپذیری بالا طراحی شده و سرعت ثابت و کیفیت پایدار ارائه می‌دهد.

هنگام خرید دستگاه جوش لیزری به چه نکاتی توجه کنم؟

توان، نوع خنک‌کاری، سازگاری با آلیاژها، وجود امکاناتی مثل Wobble و فیدر سیم مهم‌اند. در ایمنی، مطمئن شوید دستگاه مطابق استانداردهای ANSI/OSHA (به‌روزرسانی ۲۰۲۴) و دارای محافظ و اینترلاک است.

مصرف انرژی و هزینه نگهداری دستگاه چقدر است؟

لیزر فایبر بازده ۳۰–۵۰٪ دارد و به‌طور محسوسی کم‌مصرف‌تر از لیزر CO₂ است (۱۰–۱۵٪). نبود قطعات مصرفی مثل تیوب گازی، هزینه نگهداری را در مدل‌های ۲۰۲۴–۲۰۲۵ کاهش می‌دهد.

برای کار با دستگاه جوش لیزری چه تجهیزات ایمنی لازم است؟

عینک مخصوص طول موج، دستکش مقاوم، تهویه مناسب و استفاده از محفظه یا پرده ایمن ضروری است. استانداردهای OSHA و ANSI Z136.1 (نسخه ۲۰۲۲–۲۰۲۴) الزام می‌کنند که اپراتور آموزش رسمی ببیند و ناحیه کار کنترل‌شده باشد.