انواع لیزر برای جوشکاری لیزری | در دنیای مدرن صنعت و تولید، جوشکاری لیزری بهعنوان یکی از پیشرفتهترین و دقیقترین روشهای اتصال متریال شناخته میشود. درک انواع مختلف لیزرهای مورد استفاده در جوشکاری لیزری، برای انتخاب مناسبترین روش در کاربردهای صنعتی، امری حیاتی است. هر نوع لیزر دارای ویژگیها، مزایا (مزایای دستگاه جوش لیزری) و محدودیتهای خاص خود است که بر اساس نیازهای خاص پروژه، میتوان از آنها بهره برد. در این مقاله، به بررسی انواع لیزرهای مورد استفاده در جوشکاری لیزری و کاربردهای آنها خواهیم پرداخت.
لیزرهای فایبر (Fiber Lasers)
لیزرهای فایبر نوعی از لیزرهای حالت جامد هستند که در آنها محیط تقویتکننده، فیبر نوری دوپشده با عناصر کمیاب مانند اربیوم یا ایتربیم است. این لیزرها به دلیل ساختار فیبری خود، پرتو لیزری با کیفیت بالا و پایداری مناسب تولید میکنند. طول موج تولیدی آنها معمولا در محدوده ۱٫۰۶ میکرومتر قرار دارد که برای جوشکاری فلزات ایدهآل است.
بخش |
توضیحات |
ویژگیها و مزایا |
بهرهوری بالا: راندمان الکتریکی-نوری بالا و کاهش مصرف انرژی کیفیت پرتو ممتاز: پرتو با کیفیت بالا و تمرکز مناسب، مناسب برای جوشکاری دقیق طول عمر طولانی: ساختار فیبری و عدم نیاز به تنظیمات مکرر، منجر به طول عمر بالای لیزر نگهداری کم: نیاز به تعمیر و نگهداری حداقل و کاهش هزینههای عملیاتی |
کاربردها |
فلزات مختلف: جوشکاری فولاد، آلومینیوم، مس صنایع خودروسازی: جوشکاری قطعات حساس و دقیق در خودروها الکترونیک: استفاده در ساخت قطعات الکترونیکی دقیق تجهیزات پزشکی: جوشکاری قطعات حساس در تجهیزات پزشکی |
محدودیتها |
محدودیت در ضخامت بالا: مناسب نبودن برای متریال با ضخامت زیاد هزینه اولیه بالا: ایجاد چالش در برخی کاربردها به دلیل قیمت زیاد تجهیزات |
لیزرهای دیود، که بهعنوان لیزرهای نیمهرسانا نیز شناخته میشوند، از متریال نیمهرسانا برای تولید پرتو لیزر استفاده میکنند. این لیزرها با اعمال جریان الکتریکی به پیوند p-n، فوتونهایی با طول موج مشخص تولید میکنند. لیزرهای دیود به دلیل ابعاد کوچک، کارایی بالا و قابلیت تنظیم طول موج، در صنایع مختلف کاربرد گستردهای دارند.
بخش |
توضیحات |
ویژگیها و مزایا |
امکان استفاده از لیزرهای دیود در فضاهای محدود به دلیل ابعاد کوچک و ساختار نیمهرسانا مصرف انرژی کم و توان خروجی مناسب، کاهش هزینههای عملیاتی امکان تنظیم طول موج با تغییر ترکیب متریال نیمهرسانا تولید انبوه ساده و کمهزینه |
کاربردها |
جوشکاری متریال نازک و حساس به حرارت مانند فلزات با ضخامت کم جوشکاری قطعات الکترونیکی و تجهیزات پزشکی استفاده در صنایع خودروسازی برای قطعات حساس |
محدودیتها |
محدودیت در جوشکاری متریال با ضخامت بالا و نیاز به نفوذ عمیق پایداری طولانیمدت و کیفیت پرتو، همراه با چالش در برخی مدلها |
لیزرهای گازی (Gas Lasers)
لیزرهای گازی از گازهای مختلف بهعنوان محیط فعال برای تولید پرتو لیزر استفاده میکنند. این لیزرها با تحریک الکتریکی یا نوری مولکولهای گاز، فوتونهایی با طول موج مشخص تولید میکنند. لیزرهای گازی به دلیل توان خروجی بالا و کیفیت پرتو مناسب، در کاربردهای صنعتی و علمی مورد استفاده قرار میگیرند.
انواع لیزرهای گازی:
- لیزرهای کربن دیاکسید (CO₂ Lasers): از گاز CO₂ بهعنوان محیط فعال استفاده میکنند و پرتوهایی در محدوده مادون قرمز با طول موج ۱۰٫۶ میکرومتر تولید میکنند. این لیزرها به دلیل توان بالا و کارایی مناسب، در برش و جوشکاری متریال فلزی کاربرد دارند.
- لیزرهای هلیوم-نئون (He-Ne Lasers): از ترکیب گازهای هلیوم و نئون بهره میبرند و پرتوهایی با طول موج ۶۳۲٫۸ نانومتر (نور قرمز) تولید میکنند. این لیزرها به دلیل پایداری فرکانسی و کیفیت پرتو بالا، در تراز کردن و اندازهگیریهای دقیق استفاده میشوند.
- لیزرهای نیتروژن (Nitrogen Lasers): از گاز نیتروژن بهعنوان محیط فعال استفاده میکنند و پرتوهایی در محدوده فرابنفش با طول موج ۳۳۷ نانومتر تولید میکنند. این لیزرها در کاربردهای علمی و تحقیقاتی مورد استفاده قرار میگیرند.
بخش |
توضیحات |
ویژگیها و مزایا |
توان خروجی بالا: تولید پرتوهای با توان بالا برای برش و جوشکاری متریال مختلف کیفیت پرتو مناسب: تولید پرتو با کیفیت بالا و تمرکز مناسب، افزایش دقت در فرآیندهای صنعتی پایداری و طول عمر بالا: ساختار ساده و استفاده از گازهای پایدار، طول عمر بالا و نگهداری کمتر |
کاربردها |
جوشکاری فلزات نازک: بهویژه در صنایع خودروسازی و الکترونیک تولید تجهیزات پزشکی: جوشکاری قطعات دقیق و حساس |
محدودیتها |
محدودیت در ضخامت بالا: نامناسب برای جوشکاری متریال با ضخامتهای بسیار بالا هزینههای عملیاتی بالا: نیاز به سیستمهای خنککننده و تجهیزات جانبی اضافی |
لیزرهای Nd:YAG
لیزرهای Nd:YAG (Neodymium-Doped Yttrium Aluminum Garnet Lasers) از جمله لیزرهای حالت جامد هستند که در آنها یونهای نئودیمیم در بلور گارنت آلومینیوم ایتریوم (YAG) بهعنوان محیط فعال بهکار میروند. این لیزرها نور مادون قرمز با طول موج ۱۰۶۴ نانومتر تولید میکنند و میتوانند در حالتهای موج پیوسته (CW) و پالسی عمل کنند.
بخش |
توضیحات |
ویژگیها و مزایا |
توان خروجی بالا: تولید توانهای بالا در حالت پیوسته، مناسب برای برش و جوشکاری متریال مختلف کیفیت پرتو مناسب: تولید پرتو با کیفیت و تمرکز بالا، افزایش دقت در فرآیندهای صنعتی |
کاربردها |
جوشکاری فلزات نازک: مورد استفاده در صنایع خودروسازی، الکترونیک و تجهیزات پزشکی |
محدودیتها |
محدودیت در ضخامت بالا: عدم استفاده برای جوشکاری متریال با ضخامت بسیار بالا هزینههای عملیاتی بالا: نیاز به سیستمهای خنککننده و تجهیزات جانبی اضافی |
لیزرهای دیسکی (Disk Lasers)
لیزرهای دیسکی نوعی از لیزرهای حالت جامد هستند که در آنها محیط فعال بهصورت دیسکی نازک و مسطح طراحی شده است. این طراحی منحصربهفرد با استفاده از یک دیسک با ضخامت حدود 0.01 اینچ که از یک طرف توسط یک هیت سینک پشتیبانی میشود، از مشکلات مرتبط با لیزرهای نوع میلهای جلوگیری میکند.
بخش |
توضیحات |
ویژگیها و مزایا |
خنککنندگی موثر: طراحی دیسکی نازک با امکان خنککنندگی کارآمد و کاهش اعوجاج حرارتی توان خروجی بالا: تولید توانهای بالا با کیفیت پرتو مناسب، مناسب برای کاربردهای صنعتی کیفیت پرتو بالا: کاهش اعوجاج حرارتی و تولید پرتو با کیفیت و تمرکز مناسب |
کاربردها |
جوشکاری فلزات: مناسب برای جوشکاری فلزات با ضخامتهای مختلف در صنایع خودروسازی، هوافضا و تجهیزات پزشکی پایداری حرارتی: مناسب برای کاربردهایی با پایداری حرارتی بالا |
محدودیتها |
هزینه بالا: تجهیزات و نگهداری پرهزینه به دلیل ساختار پیچیده و نیاز به سیستمهای خنککننده پیچیدگی ساختاری: نیازمند فناوری پیشرفته و دانش فنی بالا در طراحی و ساخت |
لیزرهای نیمههادی (Semiconductor Lasers)
لیزرهای نیمههادی، که بهعنوان دیودهای لیزری نیز شناخته میشوند، از متریال نیمهرسانا برای تولید پرتو لیزر استفاده میکنند. این لیزرها با اعمال جریان الکتریکی به پیوند p-n در نیمهرسانا، الکترونها و حفرهها را ترکیب کرده و فوتونهایی با طول موج مشخص تولید میکنند. طول موج تولیدی به جنس و ساختار نیمهرسانا بستگی دارد.
بخش |
توضیحات |
ویژگیها و مزایا |
اندازه کوچک و فشرده: مناسب برای دستگاههای قابلحمل و فشرده به دلیل ابعاد کوچک راندمان بالا: مصرف انرژی کمتر به دلیل راندمان تبدیل الکتریکی به نوری بالا قابلیت مدولاسیون سریع: مناسب برای کاربردهایی با نیاز به تغییرات سریع در شدت یا فرکانس نور |
کاربردها |
پمپ نوری: استفاده بهعنوان پمپ نوری برای تحریک لیزرهای فایبر یا حالت جامد جوشکاری قطعات الکترونیکی: مناسب برای جوشکاری قطعات کوچک و حساس با دقت بالا و کنترلپذیری مناسب |
محدودیتها |
توان خروجی محدود: عدم تولید توان بالا بهطور مستقیم ، همچنین عدم تناسب برای جوشکاری متریال ضخیم حساسیت به دما: عملکرد وابسته به دما و نیازمند سیستمهای خنککننده برای حفظ پایداری |
کاربردهای لیزر دیودی در جوشکاری
لیزرهای دیودی با ابعاد کوچک، راندمان بالا و قابلیت تنظیم دقیق، برای جوشکاری متریال مختلف بهویژه فلزات نازک و قطعات حساس مناسب هستند. کاربردهای اصلی لیزر دیودی در جوشکاری (کاربرد دستگاه جوش لیزری) عبارتاند از:
1. جوشکاری قطعات الکترونیکی:
در صنعت الکترونیک، لیزرهای دیودی برای اتصال دقیق و تمیز قطعات کوچک مانند مدارهای چاپی و اجزای نیمههادی استفاده میشوند. این لیزرها با تولید حرارت کم، از آسیب به قطعات حساس جلوگیری میکنند.
2. صنعت خودروسازی:
در تولید خودرو، از لیزرهای دیودی برای جوشکاری قطعاتی مانند سنسورها، اتصالات الکتریکی و اجزای داخلی استفاده میشود. سرعت بالا و دقت این لیزرها، بهرهوری تولید را افزایش میدهد.
3. صنایع پزشکی:
در ساخت تجهیزات پزشکی، لیزرهای دیودی برای جوشکاری قطعات استیل ضدزنگ، تیتانیوم و آلیاژهای نیکل به کار میروند. این لیزرها با ایجاد جوشهای تمیز و استریل، کیفیت و ایمنی محصولات پزشکی را تضمین میکنند.
4. صنایع مخابراتی:
در تولید تجهیزات مخابراتی، لیزرهای دیودی برای جوشکاری فیبرهای نوری و اتصالات حساس به کار میروند. دقت بالای این لیزرها، اتصالات باکیفیت و پایدار را فراهم میکند.
معرفی دستگاه سهکاره جوش، برش و تمیزکننده لیزری
دستگاه جوش لیزری RT1500HWM یک دستگاه لیزری پیشرفته از برند ROTEC است که سه کارکرد متفاوت دارد: جوش لیزری دقیق، برش فلزات و تمیزکاری سطوح فلزی. این دستگاه با تغییر ساده هد، قابلیت تبدیل به حالت تمیزکننده و یا برشدهنده را دارد. در جوشکاری، این دستگاه برای متریالهای مختلفی همچون آهن، استیل، آلومینیوم و برنج بهکار میرود. توان دستگاه از 1500 تا 3000 وات قابل انتخاب است و نصب آن نیز بهصورت رایگان انجام میشود.
نتیجهگیری انواع لیزر برای جوشکاری لیزری
جوشکاری لیزری بهعنوان یک روش پیشرفته و دقیق، امکان اتصال متریال مختلف را با کیفیت بالا و کمترین تاثیر حرارتی فراهم میکند. لیزرهای فایبر، دیود، گازی، Nd:YAG، دیسکی و نیمههادی هرکدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند که بسته به نیاز و نوع متریال، انتخاب مناسب یکی از این لیزرها میتواند بهرهوری و دقت جوشکاری را به حداکثر برساند. با وجود مزایای متعدد، هر یک از این لیزرها محدودیتهایی نیز دارند که در انتخاب صحیح آنها باید مدنظر قرار گیرد. با توجه به تنوع بالای لیزرها و نیازهای متفاوت صنایع مختلف، انتخاب نوع مناسب لیزر باید بر اساس عوامل مختلفی مانند نوع متریال، ضخامت، دقت مورد نیاز و هزینههای عملیاتی انجام شود.
چه نوع لیزری برای جوشکاری فلزات مختلف مناسب است؟
بسته به نوع فلز، لیزرهای فایبر، دیود و Nd:YAG گزینههای مناسبی هستند. لیزرهای فایبر برای جوشکاری فولاد، آلومینیوم و مس و لیزرهای دیود برای جوشکاری فلزات نازک مناسباند.
مزایای استفاده از لیزرهای دیود در جوشکاری چیست؟
لیزرهای دیود به دلیل اندازه کوچک، راندمان بالا و مصرف انرژی کم، در جوشکاری قطعات حساس مانند قطعات الکترونیکی و تجهیزات پزشکی کاربرد دارند.
محدودیتهای استفاده از لیزرهای گازی در جوشکاری چیست؟
لیزرهای گازی نمیتوانند برای جوشکاری متریال با ضخامت بالا استفاده شوند و هزینههای عملیاتی بالایی دارند به دلیل نیاز به سیستمهای خنککننده و تجهیزات جانبی.
دستگاه سهکاره جوش لیزری چه کاربردهایی دارد؟
دستگاه سهکاره RT1500HWM قابلیت جوشکاری، برش و تمیزکاری سطوح فلزی را دارد و میتواند برای متریالهایی مانند آهن، استیل، آلومینیوم و برنج استفاده شود.