متریال نامناسب برش و حکاکی لیزری | در فرایند برش و حکاکی با لیزر، انتخاب متریال مناسب نقش مهمی در کیفیت و کارایی نتایج دارد. متریالی مانند چوب، امدیاف، پلکسیگلاس، مولتی استایل، فوم، کاغذ، مقوا و پارچه بهخوبی با دستگاههای لیزر قابل برش و حکاکی هستند و نتایج دقیقی ارائه میدهند. این متریال به دلیل ساختار یکنواخت و قابلیت تبخیر مناسب تحت تأثیر لیزر، برای این فرایندها ایدهآل محسوب میشوند.
در مقابل، برخی متریال برای برش و حکاکی لیزری مناسب نیستند و استفاده از آنها میتواند خطراتی بههمراه داشته باشد. متریالی که حاوی هالوژنها مانند فلویور، کلر، برم و ید هستند، بهدلیل تولید گازهای سمی و خورنده در هنگام برش با لیزر، نباید مورد استفاده قرار گیرند. همچنین، چرمهای طبیعی و مصنوعی حاوی کروم و متریالی مانند پلیوینیل کلراید (PVC) بهدلیل تولید دودهای مضر و آسیبرساندن به دستگاه برش لیزری، برای برش لیزری مناسب نیستند.
لیستی از متریال نامناسب برش و حکاکی لیزری
در زیر لیستی از متریالهای نامناسب برای حکاکی و برش لیزری آمده است که به دلایل مختلفی از جمله تولید گازهای سمی، آسیب به دستگاه یا خطرات ایمنی، توصیه نمیشود:
متریال نامناسب برش و حکاکی لیزری: پلیوینیل کلراید (PVC)
پلیوینیل کلراید (PVC) یکی از متریالی است که برای برش و حکاکی با لیزر مناسب نیست. این ماده هنگام حرارت دیدن توسط دستگاه لیزر، گازهای سمی کلر تولید میکند. این گازها بهطور جدی برای سلامتی افراد حاضر در محیط خطرناک هستند و میتوانند به سیستم تنفسی آسیب برسانند.
علاوه بر این، گاز کلر میتواند به اجزای داخلی دستگاه لیزر نیز آسیب برساند. این گاز با قطعات فلزی واکنش داده و باعث خوردگی آنها میشود که منجر به کاهش عمر مفید دستگاه و افزایش هزینههای تعمیر و نگهداری خواهد شد. به همین دلیل، استفاده از PVC در فرایندهای لیزری به هیچ وجه توصیه نمیشود.
متریال نامناسب برش و حکاکی لیزری: پلیکربنات (Polycarbonate)
پلیکربنات یکی دیگر از متریالی است که برای برش و حکاکی لیزری چندان مناسب نیست. این ماده هنگام برش یا حکاکی با لیزر، کیفیت خروجی پایین و ناهمواریهای قابل توجهی نشان میدهد. همچنین، دقت و وضوح حکاکی روی این ماده معمولاً ضعیف است و نمیتواند نتیجهای حرفهای ارائه دهد.
از سوی دیگر، پلیکربنات هنگام برش با لیزر دود زیادی تولید میکند. این دود میتواند برای سلامت انسان مضر باشد و همچنین ممکن است باعث کثیف شدن لنزهای دستگاه لیزر شود که در نهایت به کاهش کارایی و افزایش نیاز به نگهداری دستگاه منجر خواهد شد. به همین دلیل، استفاده از پلیکربنات در پروژههای لیزری معمولاً توصیه نمیشود.
متریال نامناسب برش و حکاکی لیزری: چرم طبیعی یا مصنوعی حاوی کروم
چرمهایی که در فرایند دباغی آنها از کروم استفاده شده باشد، برای حکاکی یا برش لیزری مناسب نیستند. هنگام برش یا حکاکی این نوع چرم، گازهای سمی و خورندهای مانند کرومات و اکسید کروم تولید میشود که برای سلامت کاربران و محیط زیست خطرناک هستند. این گازها میتوانند به سیستم تنفسی آسیب برسانند و در محیط کاری آلایندگی ایجاد کنند.
علاوه بر این، این گازها ممکن است باعث آسیب به قطعات داخلی دستگاه لیزر، بهویژه لنزها و سیستمهای تهویه شوند. استفاده از چرم بدون کروم یا چرم مصنوعی بدون متریال سمی جایگزین بهتری برای پروژههای لیزری است، زیرا ایمنی و کیفیت نهایی کار را تضمین میکند.
متریال نامناسب برش و حکاکی لیزری: متریال حاوی هالوژنها (فلویور، کلر، برم، ید)
متریال حاوی هالوژنها، مانند پلیوینیل کلراید (PVC) و تفلون (PTFE)، بههیچوجه برای برش یا حکاکی لیزری مناسب نیستند. این متریال در حین فرایند لیزر گازهای سمی و خورندهای مانند هیدروکلریک اسید یا سایر ترکیبات هالوژنی آزاد میکنند که میتوانند بهشدت برای سلامت کاربران خطرناک باشند.
علاوه بر این، این گازها میتوانند به دستگاه لیزر آسیبهای جدی وارد کنند، از جمله خوردگی قطعات فلزی داخلی، لنزها و سیستم تهویه. همچنین، این متریال آلودگی محیطی ایجاد کرده و نیازمند اقدامات خاص برای دفع ایمن هستند. برای پروژههای لیزری، بهتر است از متریالی که فاقد هالوژن هستند، مانند اکریلیک یا پلیاتیلن، استفاده شود تا ایمنی و کیفیت کار تضمین شود.
متریال نامناسب برش و حکاکی لیزری: فایبرگلاس
فایبرگلاس به دلیل داشتن ترکیبی از الیاف شیشه و رزینهای پلیمری، گزینهای نامناسب برای برش یا حکاکی لیزری محسوب میشود. رزینهای موجود در این ماده هنگام برش یا حکاکی دودهای سمی تولید میکنند که میتوانند برای کاربران خطرناک باشند و به سیستم تهویه آسیب برسانند.
علاوه بر این، الیاف شیشه در ترکیب فایبرگلاس باعث سایش شدید لنزها و قطعات داخلی دستگاه لیزر میشوند که میتواند به کاهش عمر دستگاه و نیاز به تعمیرات پرهزینه منجر شود. به همین دلیل، استفاده از فایبرگلاس در فرایندهای لیزری بهشدت توصیه نمیشود.
متریال نامناسب برش و حکاکی لیزری: متریال فومی یا پلاستیکی با ترکیبات خاص
متریال فومی یا پلاستیکی با ترکیبات نامشخص یا خاص، مانند پلیاتیلن فوم، پلیاستایرن یا فومهای بستهبندی، میتوانند هنگام برش یا حکاکی لیزری مشکلاتی ایجاد کنند. این متریال ممکن است دودهای سمی، گازهای خورنده یا حتی متریال قابل اشتعال تولید کنند که نهتنها برای سلامتی کاربران خطرناک است، بلکه به دستگاه لیزر نیز آسیب میرساند.
علاوه بر این، برخی از این متریال هنگام برش میتوانند ذرات ریز و چسبنده تولید کنند که ممکن است باعث گرفتگی سیستم تهویه یا آسیب به لنزها شوند؛ بنابراین، پیش از استفاده از متریال فومی یا پلاستیکی در دستگاه لیزر، باید ترکیبات آنها را به دقت بررسی کرد و از ایمنی آنها اطمینان حاصل کرد.
متریال نامناسب برش و حکاکی لیزری: فلزات بدون پوشش یا انعکاسی
فلزات بدون پوشش یا با سطح انعکاسی بالا، مانند آلومینیوم صیقلی یا فولاد براق، میتوانند در دستگاههای لیزر غیر مجهز به فناوری ضدبازتاب، مشکلاتی ایجاد کنند. این متریال، نور لیزر را بازتاب میدهند که ممکن است به منبع لیزر یا لنز دستگاه لیزر آسیب برساند.
برای کار با این نوع فلزات، معمولاً از پوششهای مات یا دستگاههای پیشرفته با قابلیت مدیریت بازتاب استفاده میشود. این تدابیر به جلوگیری از آسیب و افزایش دقت و کیفیت حکاکی کمک میکنند.
متریال نامناسب برش و حکاکی لیزری: پلیاستایرن (Styrofoam)
پلیاستایرن، یا همان استایروفوم، بهدلیل ساختار شیمیایی خود گزینه نامناسبی برای برش یا حکاکی لیزری است. این ماده بهسرعت آتش میگیرد و دودهای سمی تولید میکند که نهتنها برای سلامتی مضر هستند، بلکه میتوانند به قطعات دستگاه لیزر آسیب برسانند.
برای جلوگیری از خطرات احتمالی، استفاده از جایگزینهای ایمنتر برای حکاکی و برش لیزری توصیه میشود.
متریال نامناسب برش و حکاکی لیزری: موارد چسبدار با چسبهای صنعتی
موارد چسبدار با چسبهای صنعتی یکی از متریالی هستند که هنگام برش و حکاکی با لیزر باید با احتیاط برخورد شود. چسبهای صنعتی معمولاً از ترکیبات مختلفی ساخته میشوند که در معرض حرارت لیزر ممکن است ذوب شده و دودهای سمی تولید کنند. این دودها میتوانند علاوه بر آلودگی هوا، به دستگاه لیزر آسیب برسانند و بر کیفیت برش یا حکاکی تاثیر منفی بگذارند. همچنین، در برخی موارد، چسبهای ذوبشده به سطح متریال میچسبند و میتوانند به دستگاه یا ابزار لیزر آسیب وارد کنند.
برای جلوگیری از مشکلات اینچنینی، توصیه میشود از متریال بدون چسبهای صنعتی برای برش و حکاکی استفاده کنید و در صورت نیاز، چسبها را قبل از فرایند لیزری از متریال جدا کنید یا از دستگاههایی با فیلترهای خاص برای جذب دود و گازهای سمی استفاده کنید. این اقدام میتواند کمک کند تا فرایند لیزری به درستی انجام شده و از هرگونه آسیب به دستگاه و محیط جلوگیری شود.
متریال با ضخامت بسیار زیاد:
متریال با ضخامت بسیار زیاد برای برش و حکاکی لیزری ممکن است با مشکلاتی همراه باشند. دستگاه لیزر بهطور معمول برای برش و حکاکی متریال با ضخامتهای نازک یا متوسط طراحی شده است. هنگامی که به سراغ متریال با ضخامت زیاد میرود، قدرت دستگاه لیزر ممکن است برای نفوذ به عمق متریال کافی نباشد. در نتیجه، فرایند برش کندتر، دقیقتر و با کیفیت پایینتر انجام میشود. همچنین، افزایش ضخامت متریال میتواند باعث ایجاد مشکل در کنترل گرما و انتشار یکنواخت لیزر شود که منجر به سوختگی یا آسیب به متریال میشود؛ بنابراین، استفاده از متریال با ضخامت بالا در برش و حکاکی لیزری نیازمند تنظیمات دقیقتر و دستگاههای لیزر قویتری است.
قبل از استفاده از هر متریال، مشخصات فنی و ایمنی آن را بررسی کنید و در صورت شک، از متخصصین دستگاه لیزر مشورت بگیرید.

چه متریالهایی را میتوان با دستگاه لیزر برش یا حکاکی کرد؟
دستگاههای برش و دستگاه حک لیزری روی فلز قابلیت کار با طیف وسیعی از متریال را دارند که به دو دسته فلزات و غیر فلزات (دستگاه برش لیزر غیر فلزات) تقسیم میشوند.
متریال غیر فلزی مناسب برای برش و حکاکی لیزری:
1 چوب و فرآوردههای چوبی:
چوب یکی از محبوبترین متریال برای برش و حکاکی لیزری است، زیرا به راحتی برش میخورد و نتیجهای زیبا و دقیق ارائه میدهد.
- چوبهای طبیعی: متریالی مانند بامبو، توسکا، بلوط و کاج برای پروژههای هنری و تزیینی مناسب هستند.
- تخته سهلا: به دلیل ساختار لایهای خود، برش یکنواختی دارد و در صنایع ماکتسازی و ساخت وسایل دکوراتیو استفاده میشود.
- امدیاف (MDF): سطح صاف و تراکم بالای امدیاف باعث میشود برای حکاکیهای پیچیده و برشهای دقیق گزینهای مناسب باشد.
- چوب پنبه: به دلیل نرم بودن، برای حکاکیهای کمعمق و ساخت مهرها کاربرد دارد.
2 پلاستیکها:
پلاستیکها از جمله متریالهای متنوع و پرکاربرد برای برش و حکاکی لیزری هستند.
- اکریلیک (پلکسی گلاس): این ماده شفاف یا رنگی، برای تولید تابلوها، علایم و اجزای تزیینی مناسب است. برش آن تمیز و دقیق است و لبههای صاف و صیقلی دارد.
- پلیکربنات: مقاومت بالایی دارد و برای پروژههایی که نیاز به دوام بیشتری دارند، استفاده میشود.
- پلیاتیلن: برای ساخت قطعات صنعتی و ابزارهای تخصصی مناسب است.
- پلیآمید (نایلون): به دلیل مقاومت شیمیایی بالا و انعطافپذیری، در ساخت قطعات فنی و مهندسی به کار میرود.
3 پارچه و چرم:
این دسته از متریال، امکان ایجاد طرحهای ظریف و دقیق را فراهم میکنند.
- پارچهها: شامل متریالی مانند نمد، کتان، پلیاستر و ابریشم. این متریال برای ساخت لباس، لوازم تزیینی و کاربردهای هنری مناسب هستند.
- چرم طبیعی و مصنوعی: چرم طبیعی بافت زیبایی ایجاد میکند و در ساخت کیف، کفش و محصولات لوکس به کار میرود. چرم مصنوعی نیز برای تولید انبوه و اقتصادی گزینهای عالی است.
4 کاغذ و مقوا:
این متریال به دلیل ضخامت کم و انعطافپذیری بالا، برای پروژههایی مانند بستهبندی، کارتسازی و محصولات هنری استفاده میشوند.
- کاغذ: مناسب برای برش طرحهای پیچیده و حکاکی دقیق روی کارتهای دعوت و محصولات تزیینی.
- مقوا: برای ساخت ماکت، جعبههای هدیه و محصولات بستهبندی خاص به کار میرود.

فلزات مناسب برای حکاکی و برش لیزری:
1 فولاد ضد زنگ (استیل):
فولاد ضد زنگ یا استیل یکی از پرکاربردترین فلزات برای حکاکی و برش لیزری (دستگاه برش لیزر فلزات) است.
- ویژگیها:
- مقاومت بالا در برابر زنگزدگی و خوردگی، آن را برای استفاده در محیطهای مرطوب مناسب میکند.
- سطح صاف و صیقلی استیل باعث میشود حکاکیها واضح و دقیق باشند.
- استیل به دلیل انعطافپذیری و دوام، برای برشهای پیچیده نیز گزینهای عالی محسوب میشود.
- کاربردها:
- ساخت تابلوها، پلاکهای صنعتی، زیورآلات و قطعات ماشینآلات.
- حکاکی اطلاعات مهم مانند لوگو، شماره سریال یا طرحهای دکوراتیو روی سطوح فلزی.
2 آلومینیوم:
آلومینیوم، بهویژه انواع آنودایز شده، یکی از بهترین گزینهها برای حکاکی لیزری است.
- ویژگیها:
- سبک و مقاوم در برابر خوردگی.
- آلومینیوم آنودایز شده (رنگآمیزی و پوشش دادهشده) امکان ایجاد حکاکیهای شفاف و با کنتراست بالا را فراهم میکند.
- به دلیل انعطافپذیری و نقطه ذوب پایینتر نسبت به فولاد، برش آن نیز آسانتر است.
- کاربردها:
- تولید قطعات الکترونیکی، تجهیزات صنعتی، پلاکهای شناسایی و زیورآلات.
- حکاکی روی محصولات تبلیغاتی مانند فلش مموریها، خودکارها و لوازم تزیینی.
3 برنج و مس:
این فلزات به دلیل ظاهر زیبا و خواص رسانایی بالا، گزینههایی جذاب برای حکاکی لیزری محسوب میشوند.
- ویژگیها:
- سطح صاف و رنگ زیبا، بهویژه برای تولید محصولات تزیینی.
- برنج و مس به دلیل هدایت حرارتی بالا نیاز به تنظیمات دقیق دستگاه لیزر دارند تا از تغییر شکل و سوختگی جلوگیری شود.
- قابلیت ایجاد طرحهای ظریف با کیفیت بالا.
- کاربردها:
- تولید تابلوهای دکوراتیو، قطعات الکترونیکی، ظروف تزیینی و ابزارهای فنی.
- حکاکی روی زیورآلات، ساعتها و لوازم خانگی لوکس.
4 تیتانیوم:
تیتانیوم یک فلز خاص و پیشرفته است که در برخی کاربردهای تخصصی از حکاکی لیزری روی آن استفاده میشود.
- ویژگیها:
- مقاومت بسیار بالا در برابر حرارت و خوردگی.
- سبک و در عین حال مستحکم که آن را برای صنایع پیشرفته مناسب میسازد.
- امکان حکاکی طرحهای پیچیده و دقیق با کیفیت بالا.
- کاربردها:
- صنایع هوافضا و پزشکی، مانند تولید ایمپلنتهای پزشکی و قطعات فنی حساس.
- حکاکی نام و شماره سریال روی ابزارها و قطعات خاص.
این فلزات به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی خاص خود، در بسیاری از صنایع و کاربردهای تخصصی، از جمله تولید تجهیزات صنعتی، لوازم تزیینی و قطعات فنی، مورد استفاده قرار میگیرند. دستگاههای لیزر به کمک تنظیمات دقیق و توان مناسب، امکان برش و حکاکی این فلزات را با کیفیت بالا فراهم میکنند.
توجه داشته باشید که برخی متریال مانند PVC به دلیل تولید گازهای سمی در هنگام برش یا حکاکی با لیزر مناسب نیستند و باید از آنها اجتناب کرد.

کلام آخر
در نهایت، برش و حکاکی با لیزر به عنوان یک تکنولوژی پیشرفته در بسیاری از صنایع مختلف کاربرد دارد. این فرایند، امکان برش و حکاکی دقیق و سریع متریال مختلف از جمله چوب، پلاستیک، فلزات و پارچهها را فراهم میکند. استفاده از لیزر مزایای زیادی از جمله دقت بالا، سرعت کار و انعطافپذیری در طراحی ایجاد میکند که میتواند باعث ارتقای کیفیت تولیدات و کاهش هزینههای زمانی و اقتصادی شود. اما باید توجه داشت که هر مادهای برای برش یا حکاکی با لیزر مناسب نیست و انتخاب صحیح متریال میتواند نقش مهمی در موفقیت این فرایند ایفا کند.
همچنین، آگاهی از متریال نامناسب و خطرات احتمالی استفاده از آنها به ویژه برای سلامت اپراتورها و دستگاهها ضروری است. استفاده از متریالی که گازهای سمی یا آتشزا تولید میکنند میتواند نه تنها به محیطزیست آسیب برساند، بلکه به دستگاه لیزر نیز آسیب وارد کند؛ بنابراین، برای استفاده بهینه از دستگاههای لیزر، انتخاب متریال مناسب و آگاهی از ویژگیهای هر یک از آنها اهمیت بسیاری دارد.
سوالات متداول
آیا میتوانم چوب را با لیزر برش بزنم؟ بله، چوبهای طبیعی، تخته سهلا، MDF و چوب پنبه مناسب برای برش و حکاکی با لیزر هستند. لیزر به راحتی میتواند طرحهای دقیق و پیچیدهای را بر روی این متریال ایجاد کند.
آیا برش لیزری پلاستیک ایمن است؟ برش لیزری برخی پلاستیکها مانند اکریلیک، پلیاتیلن و پلیکربنات ایمن است. اما پلاستیکهایی مثل PVC و پلیاستایرن که گازهای سمی تولید میکنند، باید اجتناب شوند.
آیا میتوانم چرم را با لیزر حکاکی کنم؟ بله، چرمهای طبیعی و مصنوعی به راحتی با لیزر حکاکی میشوند و نتایج زیبایی ایجاد میکنند. تنها باید از چرمهایی که حاوی کروم هستند پرهیز کرد، زیرا گازهای سمی تولید میکنند.
آیا کاغذ و مقوا برای برش لیزری مناسب هستند؟ بله، کاغذ و مقوا به راحتی با لیزر برش میخورند و برای ساخت کارتها، بستهبندیها و محصولات کاغذی مختلف مناسب هستند.
آیا میتوانم فلزات را با لیزر برش بزنم؟ بله، فلزاتی مانند فولاد ضد زنگ (استیل)، آلومینیوم، مس و برنج به راحتی با لیزر برش میخورند و حکاکی میشوند. برای فلزات خاص، از تنظیمات مناسب دستگاه استفاده کنید.
آیا برش لیزری شیشه ممکن است؟ برش لیزری شیشه بهطور مستقیم ممکن نیست. شیشهها معمولاً با لیزر حکاکی میشوند، اما برش مستقیم نیاز به دستگاههای خاصی دارد.
آیا میتوان متریال پلاستیکی مختلف را با لیزر برش داد؟ برخی پلاستیکها مانند اکریلیک، پلیکربنات و پلیاتیلن به خوبی با لیزر برش میخورند. اما پلاستیکهایی مانند PVC و پلیاستایرن باید از آنها اجتناب کرد؛ زیرا گازهای سمی تولید میکنند.
آیا فایبرگلاس برای برش لیزری مناسب است؟ فایبرگلاس به دلیل اینکه حاوی رزینهای خطرناک است و دود سمی تولید میکند، برای برش لیزری مناسب نیست.
چگونه میتوانم فلزات غیرپوششدار را با لیزر برش بزنم؟ فلزات غیرپوششدار میتوانند نور لیزر را بازتاب کنند و به دستگاه آسیب بزنند. برای برش این فلزات به دستگاههای لیزری با ویژگیهای خاص نیاز دارید که توانایی کار با چنین متریالهایی را داشته باشند.
آیا میتوانم از لیزر برای برش پارچه استفاده کنم؟ بله، پارچههای طبیعی و مصنوعی را میتوان با لیزر برش زد. لیزر علاوه بر برش دقیق، میتواند در حکاکی پارچهها نیز استفاده شود.
آیا میتوان از لیزر برای برش و حکاکی پلاستیکهای نرم استفاده کرد؟ پلاستیکهای نرم؛ مانند پلیاتیلن معمولاً با لیزر برش داده میشوند، اما باید از تنظیمات صحیح برای جلوگیری از ذوب یا ایجاد دود سمی استفاده کرد.
آیا لیزر میتواند برشهای دقیقی بر روی فلزات انجام دهد؟ بله، لیزر میتواند برشهای دقیق بر روی فلزاتی مانند فولاد ضد زنگ، آلومینیوم و مس انجام دهد. برای برش دقیق فلزات، تنظیمات قدرت و سرعت دستگاه باید دقیقاً با نوع فلز و ضخامت آن مطابقت داشته باشد.